Amaç: Yüksek doz Radyoaktif iyot (131I) sonrası major tükürük bezlerinde çinkonun radyoprotektif etkisini histopatolojik inceleme ile değerlendirmektir.Gereç ve Yöntem: Onaltı Wistar albino rat her grupta sekiz hayvan olacak şekilde iki gruba ayrıldı. 131I grubunda (Grup 1) her bir rata 3 mCi 131I uygulandı. 131I ve çinko grubunda (Grup 2) çinko gastrik sonda ile 131I'den iki gün önce başlanıp 131I tedavisinden sonra beş gün devam edildi. Çinkonun son dozundan 24 saat sonra hayvanlar sakrifiye edilip, parotis, submandibular ve sublingual bezler histopatolojik inceleme için bilateral çıkarıldı. Kesitlerde asiner epitel hücrelerinde; ödem, vakuolizasyon, panasiner inflamasyon, nekroz ve atrofi, interstisyel alanda; periduktal fibrozis, periduktal infiltrasyon ve periduktal kaçak; duktal sistemde kanal ektazi ve skuamöz metaplazi ve vasküler sistemde skleroz ve darlık (fibrin trombüs) değerlendirildi. Bulgular: Ödem, vakuolizasyon, panasiner inflamasyon, nekroz, atrofi, periduktal fibrozis, periduktal inflamasyon, periduktal kaçak, duktal ektazi, skuamöz metaplazi, skleroz ve darlık submandibuler bezde periduktal inflamasyon dışında tüm bezlerde çinko grubunda daha az görülmüştür. Ancak bu veriler sublingual bezde atrofi dışında istatistiksel olarak anlamlı değildi. Submandibuler bezde çinko grubunda kontrol grubu ile karşılaştırıldığında önemli ölçüde daha az atrofi görüldü. Tartışma: Submandibuler bezde periduktal inflamasyon dışında her iki bez için tüm histopatolojik değişiklikler çinko grubunda daha düşük düzeyde idi. Bu bulgu çinko'nun erken dönem 131I hasarına karşı koruyucu bir etkisi olabileceğini gösterebilir.