The impact of FDI on the economic development of Serbia

Abstract

SažetakSva dosadašnja istraživanja koja su pokušala da pruže odgovor na pitanje da li strane direktne investicije doprinose ekonomskom razvoju zemlje domaćina, dala su različite rezultate i suprotne odgovore na postavljeno pitanje. Stručna i naučna javnost se i dalje spori oko samog koncepta efekata prelivanja, koji se zasniva na tezi da strane direktne investicije pozitivno deluju na domaća preduzeća, pospešujući time razvoj privrede zemlje domaćina. Među osnovnim prednostima priliva stranih direktnih investicija za zemlju domaćina, prvenstveno se navodi rast zaposlenosti. S obzirom na to da je nezaposlenost rak rana srpske privrede, strane direktne investicije percipirane su u javnosti kao najbolji lek za ublažavanje posledica tranzicionog perioda i nagle privatizacije. Uverena u svemoćno dejstvo stranih investicija na privredu zemlje domaćina, Republika Srbija je u posmatranom periodu uložila značajna materijalna sredstva u njihovo subvencionisanje. Ova politika privlačenja stranih direktnih investicija sprovodila se netransparentno, što je za posledicu imalo priliv onih investicija čiji je cilj bio privatizacijom pridobiti tržište ili obezbediti niže troškove rada. Ostalo je nejasno da li su strane direktne investicije uopšte doprinele ekonomskom razvoju Srbije u periodu koji karakteriše priliv od preko dvadeset milijardi evra. Autor je u radu pokušao da pruži odgovor na ovo pitanje koristeći se korelacionom analizom kako bi utvrdio postoji li kvantitativno slaganje između priliva stranih direktnih investicija i jedanaest izabranih indikatora ekonomskog razvoja Srbije. Ključne reči: strane direktne investicije, Srbija, ekonomski razvoj, teorija efekata prelivanja, zaposlenost, zarade, BDP Abstract 1Previous studies that attempted to answer whether FDI contributes to economic development of the host economy came up with conflicting results. Scientific community is still divided over the very concept of spillover effects, which is based on the thesis that FDI has a positive effect on local companies, thus stimulating the host economy. According to this theory, employment growth is among the main benefits of FDI inflow for the host country. Given that unemployment is the biggest problem of the Serbian economy, FDI is perceived by the public as the best remedy for alleviating the consequences of the transition period and rapid privatisation. Convinced in the omnipotent effect of FDI on the economy of the host country, the Republic of Serbia has invested significant resources in their subsidising. This policy of attracting foreign direct investments was implemented through non-transparent measures, which resulted in the inflow of FDI whose main purpose was to obtain the share of the market or provide lower operating costs through privatisation. It was unclear whether the FDI inflow of over 20 billion euros contributed to the economic development of Serbia in the2001-2013 period. The author attempted to provide an answer to this question by using correlation analysis, in order to determine whether there is a relat...