The Impact of Industry on the Establishment and Development of An Anatolian City: The Case of Ayancık

Abstract

ÖzetAyancık, Karadeniz Bölgesi kıyı kuşağında Sinop ilinin gelişmiş ilçelerinden biridir. İlçe merkezi olan bugünkü Ayancık kenti, Cumhuriyetin ilk yıllarında kaza merkezi olmakla birlikte, küçük bir köy görünümündedir. 1929 yılında yöredeki zengin bitki örtüsüne bağı olarak ilçe toprakları üzerinde kurulan orman işletme sistemi ve bunun merkezi kısmını oluşturan Ayancık'ta inşa edilen kereste fabrikası bu küçük yerleşmenin kaderini değiştirmiş, Ayancık Cumhuriyet Türkiye'sinin fonksiyonel anlamda ilk sanayi kentlerinden biri olmuştur.Ayancık ilçe merkezinde yabancı sermayeli bir şirket olarak kurulan ZİNGAL T.A.Ş. kısa zamanda yöre üzerinde etkisini göstermiş, orman işletme sahasında çalışan 3000 işçiden ayrı olarak, fabrikada çalışan 600 işçisi ile o günkü nüfusuna oranla, yaşayanların neredeyse yarısından fazlası geçimini endüstriyel faaliyetten sağlamaya başlamıştır. 1930'ların başlarından itibaren artık fonksiyonel anlamda bir sanayi kenti olan Ayancık'ın ekonomik, sosyal ve kültürel yapısı hızla değişmiştir. Sineması, hastanesi, halkevi, veterineri, tenis kortu vb. modern spor alanlarına kavuşan Ayancık, bu fabrika ve işletme sayesinde Türkiye'de elektriğe en erken kavuşan yerleşmelerden de biri olmuştur.Araştırmada kentsel yerleşmenin oluşumu ve gelişiminde ana etken olan yöredeki geniş ve verimli ormanlara bağlı olarak kurulan kereste fabrikasının etkisiyle bir sanayi kasabasının ortaya çıkışı ve getirdiği yenilikler ile onu Cumhuriyetin ilk yıllarında diğer kentlerden farklı kılan sebepler Ayancık örneğinde açıklanmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada çalışma alanı Ayancık ilçe merkezi ile sınırlandırılmış, kırsal alan dahil edilmemiştir. AbstractAyancık is one of the developed districts of Sinop province on the coastal belt of the Black Sea Region. Today's Ayancık which is the district center now, was either a township center and a small village look like in the first years of the Republic. In 1929, the forest management system established on the district lands with the link to the rich vegetation in the region and the timber factory built in Ayancık, which constitutes the central part of it, changed the destiny of this small settlement and Ayancık became one of the first functional industrial cities in sense of Republican Turkey. ZİNGAL T.A.Ş. was established as a foreign-capital funded company in Ayancık district center and soon it showed its impact on the region with more than 600 workers working in the factory apart from 3,000 workers working in the forest business, and more than half of the living people, compared to their current population, started to make their living from industrial activity. Ayancık's economic, social and cultural structure has changed rapidly from the beginning of the 1930's, and now it is a functional industrial city.Ayancık, which has modern sports fields, cinema, hospital, public house, veterinary, tennis courts, etc. became one of the earliest settlements in Turkey having electricity thanks to this factory and business. In the study, the development of an industrial town and...

Ayancik Ve Çevresi̇ni̇n Turi̇zm Potansi̇yeli̇ni̇n Beli̇rlenmesi̇ne Yöneli̇k Bi̇r Araştirma

“…Doğal güzelliklerinin, kültürel mirasının ve endüstriyel değerlerin uygun şekilde değerlendirilmesi, bölgeye ekonomik canlılık getirebilir. (Kaya ve Yılmaz 2018:185, Kaya 2015. Kaya (2015:239) Ayancık'ın ekoturizmi üzerine yaptığı çalışmada doğa yürüyüşü mağara turizmi, av turizmi, kamp ve karavan turizmi yat turizmi kültür turizmi agro turizm gibi birçok turizm çeşitliliğinin oluğunu tespit etmiştir.…”

Impacts of railway transportation between 1930-1960 on socio-economic life in Ayancık

“…Fabrika kurulduğunda 300 haneden oluşan, 2.000 nüfuslu küçük bir kasaba olan Ayancık, şirketin yarattığı istihdam imkanları sayesinde hızla gelişmiştir. Orman köylüsü ve ilçe halkı ekonomik olarak kalkınmış, eğitim, spor, giyim, sosyal hayat, mimari gibi birçok alanda Türkiye'de eşine az rastlanır bir ilerleme yaşanmıştır (Kaya ve Yılmaz, 2018a;Kaya ve Yılmaz, 2018b).…”