StreszczenieOd około 40 lat, dokonano szeregu zmian w zakresie rehabilitacji osób ze stwardnieniem rozsianym (SR). Było to możliwe dzięki wynikom licznych badań polegających na weryfikacji skuteczności poszczególnych programów leczniczych czy też pojedynczych metod. W ostatnich latach przeprowadzono szereg badań klinicznych, których wyniki wykazały skuteczność i istotny wpływ systematycznie prowadzonej rehabilitacji na jakość ży-cia oraz przedłużenie okresu aktywności życiowej i zawodowej osób z SR, pomimo braku poprawy funkcjonalnej. Wykazano, że rehabilitacja w połączeniu z farmakoterapią wpły-wa na poprawę sprawności fizycznej, pozytywnie oddziałuje na samopoczucie chorych, a także zmniejsza nasilenie objawów choroby. Rehabilitacja daje pacjentowi możliwość wytworzenia pozytywnego obrazu siebie, wzmacnia poczucie własnej wartości i przydatności, a przez to powoduje zmianę w postrzeganiu jakości życia.Celem pracy jest omówienie nowych rozwiązań obecnie stosowanych w rehabilitacji osób z SR.
Słowa kluczowe:stwardnienie rozsiane, rehabilitacja, fizjoterapia, zespół rehabilitacyjny
AbstractSince about 40 years has been made a number of changes in the field of rehabilitation patients with multiple sclerosis (MS). That was possible due to the results of numerous studies involving the verification of the effectiveness of various treatment programs or individual methods. In recent years, a number of clinical trials have shown the effectiveness and the significant impact of systematic rehabilitation on quality of life and extend the period of active life in a social and a professional aspect. It has been shown that the rehabilitation combined with pharmacological treatment helps to improve the physical, improve the patient's well being, as well as to reduce the severity of symptoms. Rehabilitation gives the patient the possibility of a positive self-image production, enhances self-esteem and fitness, and thus causes a change in the perception of quality of life.The aim of the paper is to discuss the solutions currently used in the treatment of patients with MS.