S t r e s z c z e n i eBakterie kwasu octowego (AAB) należą do Gram-ujemnych, tlenowych pałeczek, szeroko rozpowszechnionych w przyrodzie. Izolowane są zarówno ze środowisk pochodzenia roślinnego, takich jak: kwiaty, owoce, miody i rośliny uprawne, jak i z zanieczyszczonych smakowych wód mineralnych oraz produktów pochodzących z ukierunkowanych i spontanicznych procesów fermentacyjnych. Taksonomia AAB charakteryzuje się dużą dynamiką. W pracy dokonano przeglądu literatury obejmującej fizjologię, morfologię i właściwości biochemiczne, które wchodzą w zakres identyfikacji polifazowej. W ciągu ostatnich lat badania polifazowe umożliwiły tworzenie nowych rodzajów i gatunków AAB. Omówiono wybrane aspekty wykorzystania bakterii kwasu octowego w przemyśle spożywczym, zwłaszcza w produkcji tradycyjnych octów winnych oraz octów regionalnych. Ponadto przedstawiono zastosowanie AAB w procesach fermentacji ziaren kakaowca oraz wytwarzania herbaty kombucha.Słowa kluczowe: bakterie octowe, taksonomia polifazowa, ekologia, octy winne, kombucha
WprowadzenieBakterie kwasu octowego (AAB, ang. acetic acid bacteria) izolowane są z owoców, miodów, produktów fermentacji alkoholowej, octów, roślin uprawnych oraz gatunków dziko rosnących [35]. Są to nieprzetrwalnikujące pałeczki o wymiarach (0,4 ÷ 1 μm) × (0,8 ÷ 4,5 μm), występujące pojedynczo lub tworzące łańcuszki. Należą do bakterii tlenowych -są katalazo-dodatnie i oksydazo-ujemne. AAB są stosowane w przemyśle, m.in. do produkcji octów, celulozy bakteryjnej i farmaceutyków [36].Proces biosyntezy kwasu octowego stanowi główny element metabolizmu tlenowego tych bakterii, z tlenem jako końcowym akceptorem elektronów w łańcuchu oddechowym. Substrat tej przemiany -etanol -utleniany jest do kwasu octowego, który