Streszczenie: Cel -Firmy innowacyjne mogą mieć problemy z dostępem do kapitału w związku z towarzyszącym im wyższym ryzykiem operacyjnym, jednak jeżeli chronią własność intelektualną za pomocą patentów, ich sytuacja może ulec zmianie. Patenty pełnią rolę sygnalną i postrzegane są jako narzędzie zmniejszające asymetrię informacji pomiędzy firmą wdrażającą innowacyjne projekty a potencjalnymi dawcami kapitału. Celem artykułu jest zbadanie, czy firmy dysponujące patentami charakteryzują się odmienną strukturą kapitału niż te niewykorzystujące tego narzędzia ochrony własności intelektualnej. Zweryfikowano hipotezy badawcze o wyższej skłonności firm patentujących do finansowania działalności kapitałem własnym, a także o pozytywnym wpływie patentów na dostęp do kapitału odsetkowego, przyjmując, że mają one większą siłę oddziaływania w sektorze MSP. Metodologia badania -Dane finansowe oraz informacje o liczbie patentów zostały pozyskane z bazy danych Amadeus. Badania przeprowadzono dla próby 4004 przedsiębiorstw produkcyjnych w latach 2004-2012, z czego około 650 dysponowało przynajmniej jednym patentem. Weryfikacja hipotez badawczych została oparta o dwa wskaźniki: zadłużenia ogólnego oraz zadłużenia odsetkowego. Hipotezy testowano wykorzystując test t-Studenta. Wynik -Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że oddziaływanie patentów na skłonność do wykorzystania określonych źródeł finansowania działalności jest zmienne w czasie i uzależnione od warunków gospodarczych. Firmy patentujące w wyższym stopniu wykorzystywały do finansowania działalności kapitał własny -szczególnie przed kryzysem finansowym. Od roku 2008 patenty przyczyniają się do poprawy dostępu do oprocentowanego kapitału obcego w firmach małych, średnich oraz dużych, natomiast bez znaczenia są dla firm bardzo dużych. Oryginalność/wartość -Większość badań w literaturze światowej skupia się na sygnalnej roli patentów w procesie pozyskania kapitału z funduszy VC, natomiast niewiele publikacji opisuje, w jakim stopniu patenty wpływają na kształtowanie się struktury kapitału w późniejszym okresie. Badania potwierdzają, że firmy inwestujące w ochronę patentową mogą mieć łatwiejszy dostęp do kredytów w czasie restrykcyjnej polityki kredytowej. Jest to istotna informacja dla małych i średnich przedsiębiorstw, które w większym stopniu odczuwają skutki asymetrii informacji w zakresie dostępu do źródeł finansowania działalności.Słowa kluczowe: struktura kapitału, patenty, innowacje, asymetria informacji
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO nr 855Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 74, t. 1 (2015)