Bu makale, 26-27 Nisan 2013 tarihinde İzmir (Türkiye)'de gerçekleştirilen I. Ulusal Tıbbi Mikoloji Kongresi'nde "Mersin atmosferindeki fungus sporlarının konsantrasyonu ve mevsimsel dağılımı'' adlı poster olarak sunulmuştur. Türk Mikrobiyol Cem Derg 44(1):33-42, 2014 Giriş Doğada hava kaynaklı funguslar en sık bulunan mikroorganizmalardır (1) . Fungusların bilinen yaklaşık 100.000 türü mevcuttur. İç ve dış ortam havasında bulunan türler, Deuteromycetes sını-fına veya "Fungi İmperfekti"ne aittir (2,3) . Atmosferde bulunan fungal topluluğun en önemli kıs-mını ise Cladosporium, Alternaria, Penicillium ve Aspergillus türleri oluşturmaktadır (2,4) .
AraştırmaAtmosferde son derece çeşitli ve bol miktarda bulunan fungusların konsantrasyonu, aerodinamik çapları ve taksonomik kompozisyonları bitki, hayvan ve insan sağlığı açışından önemli etkilere sahiptir (3,5) . Hava kaynaklı fungusların ve bunların sekonder metabolitlerinin (spor, mikotoksin) solunum, deri ve burun mukozası gibi yollarla vücuda alınması; şiddetli astım, alerjik rinit (saman nezlesi), fungal sinüzit, ekstrinsik alerjik alveolit, alerjik bronkopulmoner mikozis ve diğer solunum yolu rahatsızlıkları gibi alerjik hastalıklar için önemli bir risk faktö-rüdür. Dünya nüfusunun yaklaşık %20-30'u farklı alerjik sorunlardan etkilenmekte ve bunların yaklaşık %30'u fungal sporlardan kaynaklanmaktadır (8) . Mantarların 80'den fazla türü alerjik solunum yolu semptomları ile 100'den fazla türü insan ve hayvanlarda ciddi enfeksiyonlarla iliş-kili bulunurken, diğer türler ise bitkilerde ciddi hastalıklara neden olmaktadır. Atopik bireyler üzerindeki alerjik etkileri, immün sistemi zayıf/ baskılanmış kişilerdeki fırsatçı patojenik etkileri nedeniyle önem taşımaktadır (1,6) .Mantar sporlarının atmosferdeki konsantrasyonunu ve tipini; rüzgâr, nem, sıcaklık, yağış gibi meterolojik faktörler, coğrafi konum, hava kirliliği, bitki örtüsü ve insan çalışmaları gibi birçok unsur etkilemektedir (5,7,8) . Yazın topraktaki besin varlığı, uygun sıcaklık ve nemden dolayı mantar sporları yüksek konsantrasyona ulaşırken, kış ve ilkbaharın erken dönemlerinde gelişim için gerekli substratın olmaması spor konsantrasyonunun düşük seviyede olmasına neden olmaktadır (4,9) .Aerofungus çalışmalarında volumetrik ve gravimetrik yöntemler kullanılmaktadır. Volumetrik yöntemde belirli bir hava ünitesinde bulunan sporların, gravimetrik yöntemde yerçekiminin etkisi ile alıcı yüzeyine düşen sporların analizi yapılabilmektedir. Volumetrik yöntem ile en sık identifiye edilen türler Alternaria ve Cladosporium'dur (9) . Ülkemizde yapılan pekçok aerofungus çalışmasında gravimetrik yöntem kullanılmıştır (10)(11)(12)(13)(14)(15)(16) .Bu çalışmada, volumetrik yöntem kullanılarak Mersin atmosferindeki allerjen fungus sporları-nın tanımlanması ve konsantrasyonlarının saptanması, spor konsantrasyonlarının mevsimsel meteorolojik faktörlere göre değişimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Mersin'de bu amaçla yapılan ilk çalışma olması bakımından önemli-dir. (1,3,6,(19)(20)(21)(22)(23)(24) .
GereÇ ve YÖntemHa...