STRESZCZENIE/ABSTRACTUkład kostny jest znany jako miejsce działania hormonów wpływających na stężenie jonów wapnia i fosforu oraz strukturę kości. Najnowsze dane dostarczają dowodów, że sam szkielet jest również źródłem syntezy wielu hormonów. FGF23 (Fibroblast Growth Factor 23) jest produkowany przez osteocyty i działa na nerki, prowadząc do hamowania 1 alfa-hydroksylacji witaminy D i promowania wydalania jonów fosforowych. Natomiast produkt osteoblastów, osteokalcyna, działa w komórkach beta trzustki, powodując zwiększanie uwalniania insuliny, utylizację glukozy w tkankach obwodowych i zmniejszenie tłuszczu trzewnego. W pracy przedstawiono wybrane aspekty aktualnych danych na temat roli kości jako narządu wydzielania wewnętrznego. Endokrynol. Ped. 12/2013;1(42):57-66. Bone has long been recognized as a target for hormones influencing calcium and phosphate homeostasis and bone structure, however recently published data shows that the skeleton itself produces also hormones. FGF23 (Fibroblast Growth Factor 23) is produced by osteocytes in bone and acts on the kidney to inhibit 1alpha-hydroxylation of vitamin D and promote phosphate excretion. Osteocalcin (OC) produced by osteoblasts is known to affect pancreatic beta-cell by increasing insulin production and also peripheral tissues where OC increases glucose utilization resulting from increased insulin sensitivity. Furthermore, OC reduces the content of visceral fat. This review paper highlights the recent studies indicating the specific role of bone as an endocrine organ. Pediatr. Endocrinol. 12/2013;1(42):57-66.
Tkanka kostna jako narząd wydzielania wewnętrznego -wybrane zagadnienia
Bone Tissue as an Endocrine Organ -Chosen Issues
Artur MazurWydział Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego
Adres do korespondencji:Artur Mazur, e-mail: drmazur@poczta.onet.pl Słowa kluczowe: tkanka kostna, osteokalcyna, fibroblast growth factor 23 Key words: bone tissue, osteocalcin, fibroblast growth factor 23
WstępPrzez szereg lat rolę układu szkieletowego sprowadzano do mechanicznej podpory dla mięśni i ochrony narządów wewnętrznych. Tymczasem odkrycia ostatnich lat wskazują, że kości zbudowane są z wyspecjalizowanej, dynamicznie reagującej tkanki ze skomplikowanym systemem aktywnych metabolicznie komórek i macierzy zewnątrzkomór-kowej, które są niezbędne do utrzymania jej struktury oraz roli mechanicznej i metabolicznej. Stosunkowo niedawno zainteresowano się znaczeniem