The Social Scope of Roman Identity in Byzantium: An Evidence-Based Approach

Abstract

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΜΒΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ: ΜΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΓΡΑΠΤΩΝ ΠΗΓΩΝ Έχουν προταθεί προσφάτως αντίθετες ερμηνείες αναφορικά με την κοινή διαπίστωση ότι οι Βυζαντινοί «αυτοαποκαλούνται Ρωμαίοι». Σύμφωνα με μία άποψη, το Βυζάντιο ήταν ρωμαϊκό έθνος-κράτος, ενώ αντιθέτως έχει υποστηριχθεί επίσης ότι η ρωμαϊκή ταυτότητα ήταν αποκλειστικότητα μιας αριθμητικά περιορισμένης «ελίτ». Το παρόν άρθρο χαρτογραφεί για πρώτη φορά την κοινωνική εμβέλεια της ρωμαϊκής ταυτότητας, όπως προκύπτει από τις γραπτές πηγές: ποιούς εννοούσαν οι Βυζαντινοί και οι Άραβες συγγραφείς, όταν χρησιμοποιούσαν τον όρο «Ρωμαίοι»; Οι Ρωμαίοι ήταν ένα στενό κοινωνικό-οικονομικό στρώμα ή είχαν συνείδηση ότι αποτελούσαν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της αυτοκρατορίας; Από την ανάλυση των κειμένων προκύπτει ότι η ρωμαϊκή ταυτότητα δεν περιοριζόταν στην πολιτικοκοινωνική ελίτ της αυτοκρατορίας, αλλά αφορούσε σε όλα σχεδόν τα κοινωνικά στρώματα, τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο και στην επαρχία. Η αντίθετη ερμηνεία περί ελίτ βασίζεται σε παραπλανητικές σύγχρονες θεωρίες και όχι στις πρωτογενείς πηγές.

L'epigramma bizantino per la croce e la crocifissione di Cristo come mezzo di promozione dell'ideologia imperiale a Bisanzio

“…Stouraitis (2014: pp. 177-185), Stouraitis (2017), Chrysos (1996), Rapp (2008), Kaldellis (2009 2 ), Kaldellis (2012), Kaldellis (2017), Dagron (1968), Greatrex (2000), Χριστοφιλοπούλου (2004: p. 76): "Everyone, from the emperor down to the last citizen of the most distant frontier had a deeply rooted sense of Roman continuity, as is manifestly shown in Byzantine literature", Παπαδοπούλου (2015): per la determinazione della identità collettiva e della conoscenza di se stesso a Bisanzio tra il 11 o e 13 o secolo, Τσοπάνης (2010: pp. 147-148): Per l'Impero Bizantino come la continuità del' Impero Romano.…”