Przedstawiono przegląd wybranych kryteriów pękania materiałów sprężysto-plastycznych. Kryteria te -jako jedne z wielu -mogą zostać wykorzystane do oceny rzeczywistej odporności na pękanie różnych materiałów konstrukcyjnych, o ile użytkownik dysponuje wymaganymi parametrami, definiowanymi z wykorzystaniem mechaniki pękania. SŁOWA KLUCZOWE: kryteria pękania, więzy geometryczne, całka J, odporność na pękanie The paper presents a brief overview of selected fracture criteria of elastic-plastic materials. These criteria, ones of many, can be used to assess the real fracture resistance of different construction materials, provided the user has the required parameters defined by the fracture mechanics. KEYWORDS: fracture criteria, geometric constraints, J-integral, fracture toughness Wykorzystanie sprężysto-plastycznej mechaniki pęka-nia w analizie inżynierskiej nie jest ograniczone jedynie do oceny rozkładu pól naprężeń i odkształceń przed wierzchołkiem pęknięcia. Obecnie mechanika pękania obejmuje również: ocenę poziomu wytężenia konstrukcji zawierają-cej defekty (ocenę obciążeń granicznych, nośności granicznej), analizę z wykorzystaniem właściwych diagramów zniszczenia czy ocenę rzeczywistej odporności na pęka-nie elementów konstrukcyjnych z defektami [1][2][3]. O ile ocena nośności granicznej (względnie obciążeń granicznych) i analiza według właściwych diagramów zniszczenia (w podstawowym podejściu) [1] nie wymagają znajomości zbyt wielu parametrów mechaniki pękania, charakteryzujących materiał elementu konstrukcyjnego, to do zastosowania wybranych kryteriów pękania oprócz wiedzy o podstawowych stałych materiałowych (granicy plastyczności σ 0 , module Younga E czy wykładniku umocnienia n w prawie Ramberga-Osgooda) konieczna jest znajomość parametrów pola HRR [4,5] oraz wybranych miar więzów geometrycznych, zdefiniowanych w pracach [6,7].Wśród miar więzów geometrycznych (czyli ograniczeń -zależnych od geometrii i stałych materiałowych - jakie materiał konstrukcyjny stawia odkształceniom plastycznym rozwijającym się pod wpływem obciążenia zewnętrz-nego [6,7] δ ij - delta Kroneckera.Kryterium pękania materiałów sprężysto-plastycznych (1) zostało szczegółowo omówione w pracy [15], gdzie poddano je weryfikacji z wykorzystaniem powszechnie akceptowalnych wyników badań doświadczalnych, zaprezentowanych w pracy [19]. Warto zaznaczyć, że kryterium przedstawione w [15] jest prawdziwe dla trójwymiarowych elementów konstrukcyjnych, natomiast kryteria przedstawione w [8,18] dotyczą płaskiego stanu odkształcenia.Bazując na sposobie określenia kryterium pękania opisanym w [15], można zaproponować analogiczne podejścia z zastosowaniem innych parametrów więzów geometrycznych, takich jak:• iloraz normalnych naprężeń średnich σ m i granicy plastyczności σ 0 :(2) gdzie: σ 11 , σ 22 , σ 33 -składowe normalne tensora naprężenia;