The susceptibility of the Solina dam reservoir to degradation

Abstract

W pracy dokonano oceny podatności na degradację zbiornika zaporowego Solina utworzonego na rzece San. W wyniku przeprowadzonej oceny parametrów morfometrycznych i hydrologicznych zbiornik Solina zakwalifikowano do I kategorii odporności na degradację. PrzynaleŜność do tej kategorii świadczy o wysokiej odporności zbiornika Solina na odziaływanie jego zlewni. Decydujący wpływ na jego wysoką odporność na degradację mają takie parametry obiektu, jak: głębokość średnia, procent stratyfikacji wód, stosunek powierzchni dna czynnego do objęto-ści epilimnionu oraz współczynnik Schindlera. W rezultacie przeprowadzonej analizy cech środowiskowych zlewnię zbiornika Solina zaszeregowano do trzeciej grupy podatności na dostawę materii. Stosunkowo duŜym moŜliwościom uruchomienia ładunku obszarowego w zlewni sprzyjają: przepływowy typ bilansowy jeziora, wysoki średni spadek terenu zlewni, niski procent obszarów bezodpływo-wych oraz wysoki współczynnik Ohlego. W latach 2005-2006 odnotowano kilkakrotnie wyŜszy ładunek rzeczywisty fosforu w stosunku do ładunku niebezpiecznego docierający ze zlewni do zbiornika. Na tej podstawie stwierdzono, Ŝe obiekt jest w bardzo duŜym stopniu naraŜony na postępujący proces degradacji, jeśli nie nastąpi aktywizacja działań ochronnych w jego zlewni. Po zestawieniu I kategorii odporności zbiornika Solina i trzeciej grupy podatności jego zlewni na uruchomienie ładunku zanieczyszczeń uzyskano II typ układu środowiskowego zlewnia--zbiornik charakteryzujący się umiarkowanym postępem procesu eutrofizacji wód, przy czym niekorzystnym warunkom panującym w zlewni przeciwstawia się wysoka naturalna odporność zbiornika zaporowego Solina na proces degradacji. [11]. MoŜna wyróŜnić dwa rodzaje eutrofizacji: naturalną oraz antropogeniczną. Eutrofizacja naturalna zaleŜy od warunków geologicznych i naturalnych cech zlewni zbiornika. Proces ten, przebiegając w sposób naturalny, powoduje powolne przekształcenie jezior ubogich w składniki odŜywcze, zwanych oligotroficznymi, w jeziora zasobne w te substancje -jeziora eutroficzne. Eutrofizacja antropogeniczna jest związana z działalnością człowie-ka. Wskutek znaczącego zwiększenia ilości doprowadzanych substancji biogennych do środowisk wodnych nastąpiło istotne przyśpieszenie postępu tego procesu [5,23].Głównymi pierwiastkami biogennymi przyczyniającymi się do zwiększenia Ŝyzności zbiorników wodnych i szybkiego postępu eutrofizacji są azot i fosfor. Oba te pierwiastki są bardzo istotne w Ŝyciu roślin i zwierząt, ale nie mogą występować w wodzie w nadmiernych ilościach, gdyŜ powodują przyśpieszony, obfity rozwój glonów oraz wyŜszej roślinności wodnej. Substancje biogenne przedostają się do wód powierzchniowych głównie ze źródeł punktowych oraz obszarowych. Największą rolę ze źródeł punktowych odgrywają zrzuty ścieków komunalnych oraz przemysłowych niosące ogromne ładunki pierwiastków biogennych. Bardziej rozprzestrzenione, nieregularne i trudniejsze do kontrolowania są źródła obszarowe, z których najwaŜniejsze to spływy powierzchniowe z nawoŜonych pól uprawnych oraz o...

An assessment of water quality in dam reservoirs, considering their aggressive properties

“…They are also used for recreational purposes, hydropower and fishing [2,3]. The main problem occurring in ecosystems exposed to an uncontrolled accumulation of nutrients from the catchment area is the eutrophication process [4,5].…”

Journal of Water and Land Development

“…According to the classification proposed by STARMACH et al [1978], limnic reservoirs are distinguished, where full water exchange occurs less than 10 times a year (retention time > 36 days) and reolimnic reservoirs, where water exchange occurs more than 10 times a year (retention time < 36 days). Limnic reservoirs are dominated by lake features, while reolimnic reservoirs are dominated by river features [BARTOSZEK, CZECH 2014;STARMACH et al 1976]. One can also find an additional division into super-reolimnic reservoirs (watersheds), where total water exchange occurs more than 35 times per year (retention time < 10 days) [GIZIŃSKI 2003].…”

Eutrophication Induction Via N/P and P/N Ratios Under Controlled Conditions—Effects of Temperature and Water Sources

“…There are two types of eutrophication: natural and artificial (anthropogenic) ( Bartoszek and Czech 2014). The former takes place very slowly after the formation of a water body, when the growth of algae and their role in the environment are minimal.…”