Þekking og aðferðir grunnskólakennara á Íslandi í stuðningi við nemendur með ADHD

Abstract

Árangursríkar forvarnir og stuðningur fyrir börn og ungmenni með taugaþroskaraskanir, svo sem athyglisbrest með/án ofvirkni/hvatvísi (ADHD), eru nauðsynleg til að styðja við farsælan þroska þeirra. Starfsfólk skóla gegnir gjarnan lykilhlutverki við að veita þann stuðning og er því mikilvægt að það hafi tækifæri, þekkingu og færni til að sinna honum á besta mögulega hátt. Markmið þessarar rannsóknar var að meta hvaðan þekking starfandi grunnskólakennara á Íslandi sem kenndu að lágmarki einum nemanda með frum- eða staðfesta greiningu á ADHD um röskunina kæmi, hversu vel undirbúnir þeir teldu sig vera fyrir kennslu þessa nemendahóps, áherslur þeirra og aðferðir við stuðning þessara nemenda og fleira. Öllum meðlimum í Félagi grunnskólakennara var sendur tölvupóstur með boði um þátttöku í rafrænni könnun og úrtak þessarar rannsóknar samanstóð af N = 592 grunnskólakennurum sem uppfylltu fyrrgreind þátttökuskilyrði (svarhlutfall 13%). Niðurstöður sýndu að flestir þátttakendur (91%) byggðu þekkingu sína um ADHD á reynslu af kennslu nemenda með röskunina sem er í samræmi við niðurstöður fyrri rannsókna. Marktæk tengsl komu fram milli ýmissa svara þátttakenda og starfsaldurs þeirra. Meðal annars kom í ljós að fleiri kennarar með styttri starfsaldur (60–66%) sögðust sækja þekkingu á ADHD til náms síns en kennarar sem starfað höfðu lengur (29–44%). Meirihluti þátttakenda sagðist beita einhverjum þeirra aðferða sem teljast árangursríkar í stuðningi við nemendur með ADHD og virtust þeir einnig hafa nokkra þekkingu á gagnreyndum úrræðum. Niðurstöður bentu jafnframt til þess að kennarar gætu haft gagn af starfsþróun á þessu sviði, sérstaklega ráðgjöf og handleiðslu í gagnreyndum aðferðum við stuðning og mat á árangri innan skóla fyrir nemendur með ADHD. Farið er yfir helstu takmarkanir rannsóknarinnar og tillögur settar fram um næstu skref í rannsóknum á þessu efni.