Tip 2 Diyabetli Bireylerin Ayak Sağlığı Durumu ve Ayak Öz Bakım Aktivitelerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada, Tip 2 diyabetli bireylerin ayak sağlığı sorunları ve ayak öz bakım aktiviteleri değerlendirilmesi amaçlandı. Tanımlayıcı ve kesitsel türde olan çalışma, Ocak 2021-Mayıs 2021 tarihleri arasında vakıf üniversitesi hastanesi endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları polikliniğinde yürütüldü. Araştırmaya 202 Tip 2 diyabetli birey katıldı. Veriler, tanıtıcı özellikler, ayak öz bakım aktiviteleri ve ayak muayene formu ile toplandı. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, frekans, yüzde, Ki-Kare ve Mann Whitney U testi kullanıldı. Araştırmaya katılan diyabetli bireylerin yaş ortalaması 59,43±12,54 yıl, diyabet süresi 9,65±7,00 yıl, %55,9 (113)’unun erkek, %44,1 (89)’inin kadın, %36,6 (74)’sının okuma yazma bildiği belirlendi. Diyabetli bireylerin %69,8’inin ayağında kuruluk, %23,8’inde çatlak, %49,0’unun tırnaklarını düz kestiği, en yüksek oranda ayaklarında yanma ve karıncalanma, uyuşma gibi şikayetler yaşadığı belirlendi. Yaşı, sistolik kan basıncı ve diyabet süresi yüksek olan, eğitim ve gelir seviyesi düşük olan, diyabet dışında kronik hastalığı, diyabete bağlı gelişen komplikasyonu ve HbA1c değeri ≥ %7,5’in üzerinde olan diyabetli bireylerin istatistiksel açıdan daha fazla ayak sorunu yaşadığı belirlendi (p=0,009, p=0,002, p=0,006, p=0,000, p=0,005, p=0,004, p=0,001). Diyabetli bireylerin ayağında çoğunlukla kuruluk şikayeti yaşandıkları (141, %69,8) fakat, yüksek oranda nemlendirici kullanmadıkları (88, %43,6) ve tırnaklarını kontrol etmedikleri (101, %50) belirlendi. Çalışma sonucunda, diyabetli bireylerin çeşitli ayak sorunları yaşadıkları ve doğru olmayan ayak bakım davranışlarının olduğu belirlendi. Diyabetli bireylerin düzenli aralıklarla ayaklarının muayene edilerek, ayak sorunlarına yönelik bakım ve tedavi almaları için yönlendirilmesi ve doğru ayak bakımı uygulamaları konusunda eğitilmesi önerilebilir.