Tofa Türkçesi̇ndeki̇ Rusçadan Alinma Söz Varliği Üzeri̇ne

Abstract

Rusya Federasyonu’nun İrkutsk bölgesinde yaşayan Tofa Türklerinin konuşma dili olan Tofa Türkçesi, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan dillerden biridir. Tofa Türkçesi, söz varlığı içerisinde Rusçadan geçen birçok ögeyi barındırmaktadır. Bunların kayıt altına alınması dil tarihi açısından büyük önem arz etmektedir. 
 Bu çalışmada; Tofa Türkçesindeki Rusçadan alınma söz varlığı tespit edilerek bunlar hem transkripsiyonlu biçimleriyle hem de sözlükteki özgün biçimleriyle çeşitli başlıklar altında tematik olarak sınıflandırılmıştır. 
 Veri tabanı olarak kabul edilen V. İ. Rassadin tarafından hazırlanan “Tofalarsko-Russkiy Slovar 2016 (Tofaca-Rusça Sözlük 2016)” adlı sözlükte yer alan Tofa Türkçesindeki Rusçadan alınma söz varlığı ögelerinin tematik sınıflandırılması sonucunda ortaya çıkan söz varlığı ögeleri şu şekildedir: Veri tabanının tümünün taranmasından hareketle Tofa Türkçesinde 285’i ad, 47 tanesi Rusça sözcüklerden türetilen fiil, 2 tanesi yardımcı fiille kurulan birleşik fiil olmak üzere 334 tane Rusçadan alınma söz varlığı ögesi tespit edilmiştir. Rusçadan alınma 334 sözcükten 47’si fiil, 18’i ad olmak üzere 65 sözcük yapım ekleriyle türetilmiştir. Bu da Tofa Türkçesindeki Rusçadan alınma sözcüklerin %19.46’sının yapım ekleriyle türetildiğini göstermektedir. Söz varlığı ögeleri içinde en fazla 69 adet ile araç-gereç ve eşya adlarıyla ilgili söz varlığı, daha sonra 34 adet ile yiyecek ve içecekle ilgili söz varlığı ve yine 33 adet ile yönetim ve toplumla ilgili söz varlığı ögelerinin yer aldığı görülmüştür.