Toplumsal Ci̇nsi̇yet Rolleri̇ Bağlaminda Nasreddi̇n Hoca Fikralari

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Nasreddin Hoca fıkralarının toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesidir. Veri toplama aracı olarak Saim Sakaoğlu ve Ali Berat Alptekin tarafından hazırlanan Nasreddin Hoca (2014) kitabındaki 124 fıkra incelenmiştir. Nitel bir yaklaşımın benimsendiği çalışma, doküman analizi deseniyle kurgulanmıştır. Fıkra metinlerindeki Nasreddin Hoca “toplumsal cinsiyet rolleri” hedefinde betimsel analize tabi tutulmuştur. Sonraki aşamada ise elde edilen veriler içerik analiziyle incelenmiştir. Fıkralardan elde edilen incelemeler “cinsiyetlere yüklenen roller”, “cinsiyetlere yüklenen meslek rolleri”, “cinsiyetlere yüklenen olumlu kişilik rolleri”, “cinsiyetlere yüklenen olumsuz kişilik rolleri”, “Nasreddin Hoca ve eşinin bulunduğu mekânlar”, “aile içi roller” şeklinde altı başlıkta değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda fıkralarda erkek karakterlere kadın karakterlerden daha fazla yer verildiği, meslek rolleri bağlamında eşitlikçi bir yaklaşımın benimsenmediği, erkeklerin aktif bir rolü olurken kadınların geri planda kaldığı, olumlu ve olumsuz kişilik rolleri bakımından erkeklerin kadınlara nazaran sayıca fazla olduğu, erkeklerin sosyal alanlarda kadınlardan daha çok yer aldığı, toplumsal cinsiyet rollerinin geleneksel bağlamda toplumda var olan kalıp yargıları genel anlamda yansıttığı görülmüştür.