Toplumun çevreye ilişkin tutumu, geri dönüşüm niyetine ilişkin toplumsal kurallar ve ilişkili faktörler

Abstract

Amaç: Bu çalışma, toplumda yaşayan yetişkin bireylerin çevre ilişkin tutumlarını belirlemek ve geri dönüşüm niyetine ilişkin toplumsal kurallar ile ilişkisini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel, tanımlayıcı nitelikte planlanan bu çalışma, Eylül 2020- Ocak 2021 tarihleri arasında Bartın İlinde yürütülmüştür. Çalışmaya 18 yaş ve üzeri olan ve çalışmaya katılmaya istekli bireyler alınmıştır. Çalışma verilerini toplamak amacıyla bireylerin yaş, cinsiyet, eğitim durumu sosyo-demografik özelliklerini içeren anket formu, Geri Dönüşüm Niyetine İlişkin Toplumsal Kurallar Ölçeği ve çevre bilgi, duygu ve davranış alt boyutlarından oluşan Çevre Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %67,3’ü kadın olup yaş ortalaması 26,32 (±9,21)’dir. Katılımcıların %66,7’si evlerine yakın bir konumda geri dönüşüm noktasının olmadığını ve %59,4’ü alışverişe giderken kendi alışveri torbasını götürdüğünü ifade etmişlerdir. Katılımcıların demografik özelliklerine göre yapılan karşılaştırmalı analizlere göre tam zamanlı çalışan bireylerin çalışmayan bireylere göre Çevre Davranış Ölçeği alt boyutu (F = 4,177; P = 0,017) ve Geri Dönüşüm Niyetine İlişkin Toplumsal Kurallar Anketinden (KW = 6,476; P = 0,039) aldıkları puanlar istatistiksel olarak daha yüksek bulunmuştur. Değişkenler arasındaki ilişki incelendiğinde çevreye karşı tutum ile geri dönüşüm niyetine ilişkin toplumsal kurallar arasında güçlü bir ilişki olduğu görülmüştür (r = 0,508; p < 0,01). Sonuç ve Öneriler: Çalışmadan elde edilen bulguların toplumun çevreye karşı olumlu tutum geliştirmesine ve geri dönüşüme sağlayacağı katkıyı artırmaya yönelik eğitim ve girişimsel programların planlanmasında kullanılabileceği öngörülmektedir.