Toxaris albo O przyjaźni Lukiana z Samosat - ideał czy parodia?

Abstract

Chociaż Toksaris Lukiana jest formalnie dialogiem, jego zawartość stanowi zbiór fantastycznych i sentymentalnych historii o przyjaźni, przedstawianych przez Greka Mnesipposa i Scytę Toksarisa w formie retorycznego agonu, mającego dowieść wyższości jednej z nacji. Interpretacja dialogu stanowi problem: może być on odczytywany jako utwór, który w rozrywkowej formie przekazuje pochwałę tradycyjnej przyjaźni, lub też jako typowa dla Lukiana parodia, skierowana przeciwko sentymentalnym poglądom na męską przyjaźń, przedstawianym w romantycznych powieściach, legendach i mitach. W artykule tym sugeruję, że w Toksarisie Lukian posługuje się humorem przede wszystkim po to, aby podważyć powszechne stereotypy na temat Greków i „barbarzyńców”, a także pokazać nową formę przyjaźni – przyjaźń pomiędzy ludźmi dzielącymi podobne wartości, opartą na wspólnej paidei.