Transformation of Ideas Flows to Political Parties in Public Administration and Preferred Economic Systems

Abstract

Küreselleşen dünya ile birlikte yayılan fikirler toplumların gelişiminde ve değişiminde etkili olmuştur. Her fikir akımına karşın onu engelleyici zıt fikirler ortaya çıkmıştır. Batıcılığa karşı İslamcılık, Türkçülük ve Osmanlıcılık fikirleri ortaya çıkmıştır. Türk siyasi tarihi bu akımlar üzerinde oturtulmuştur. Kurulan siyasi partiler ve bu fikri akımlardan etkilenerek kurulmuştur. Her siyasi partinin kendi özellikleri yansıtan ekonomik modelleri savunurlar ve bunu uygulamak için iktidara gelmek isterler. Cumhuriyet tarihinde uygulanan ekonomik modeller üretime ve büyümeye dayalı model olmasına rağmen bunu başaramayan çok siyasi parti kurulmuştur. Başarısızlığın temel sebebi ise siyasi partilerin ekonomik politikaların yanlışlığı veya toplumun gerekli desteği uzun süre vermemiş olmasıdır. Türk siyasi tarihinde siyasi hayata askeri darbeler damgasını vurmuştur. Bu askeri darbeler her ne kadar devleti koruma amaclı olarak görülse de hem siyasi hemde ekonomik etkileri fazla olmuştur. Her askeri darbe toplumu sosyal olarak da etkilemiştir. 1980 askeri darbesinde bu yana normalleşen Türkiye bu yıllardan siyasi ve ekonomik hayatta gelişim göstermiştir. Çalışmada amaç cumhuriyet tarihimizde etkili olan siyasi ve fikir akımlarının siyasi partilere dönüşümü ve bu siyasi partilerinin uyguladığı ekonomik ve para politikalarını belirlemek ve sonuçlarını incelemektir. Çalışma sonuçlarına göre cumhuriyet tarihi ekonomik seyri üç bölüme ayrılabilir. Bunlar kuruluş dönemi koruyucu ekonomi modeli bu modelde ülkenin ihtiyacı olan temel gıda ürünleri kendi olanakları ile üretme ve dışa bağımlığı azaltan devletçi korumacı dönemidir. İkinci dönem çok partili sisteme geçişle başlayıp yarı-devletçi liberal ekonomi dönemidir. Bu dönemde devlet Kamu İktisadi Teşebbüsü kurulduğu üretime destek verildiği bir dönemdir. Üçüncü dönem ise liberal ve neoliberal dönemdir. Bu dönemde devlet üretimden çıktığı destek ve denetim yaptığı sosyal devlet uygulamaların önem verdiği bir dönemdir. Tüm dönemlerde siyasi hayat askeri darbelerle sekteye uğramış ve ekonomik alanda bir çok olumsuzluk yaşanmıştır. Türkiye ekonomisi hem bu askeri dönemlerden hemde uluslararası ekonomik krizlerden oldukça etkilenmiştir. Bu dönemlerin ayrı ayrı incelenmesinde yarar vardır.