Türk Hukuk Tari̇hi̇ Açisindan İslâm Hukukunda Kiymetli̇ Evrak

Abstract

Kıymetli evrak bugünkü anlamını son yüzyılda kazanmıştır. Ancak ilk dönemlerinden bu yana İslâm hukukunun benimsendiği toplumlarda çeşitli kıymetli evrak türleri kullanılmaktadır. Modern hukuktaki sınırlı sayı ilkesi ve katı şekil kurallarının aksine, İslâm hukukunda kıymetli evrak ve düzenlenme biçimine dair dar bir çerçeve çizilmemiştir. Dolayısıyla evrensel hukuki düzenlemelere konu olan bütün kıymetli evrak türleri, düzenleme biçimi itibariyle İslâm hukukunun hiçbir ilkesi ile çelişmemektedir. Bu itibarla İslâm hukukunun farklı dönemlerinde kullanılan değişik kıymetli evrak türlerinin, modern hukukta öngörülen şekillere göre tanzim edilmesi mümkün görülmektedir. Türklerin İslâmiyet’i kabulüyle birlikte Türk devletlerinde hukuk sisteminin temelini İslâm hukuku oluşturmuş; Osmanlı Devleti’nde de bazı hukuk dallarında yüzyıllarca İslâm hukuku esasları benimsenmiştir. Bu kapsamda İslâm hukukundaki kıymetli evrak türleri de Türkler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bu husus tarihi gelişim süreci içerisinde Türk hukuk tarihi açısından büyük öneme sahip olup İslâm hukukunda kıymetli evrakın incelenmesi günümüz kıymetli evrak hukukunun temellerinin anlaşılması, uyuşmazlıkların Türk toplumuna yerleşmiş olan hakkaniyet ve adalet anlayışı çerçevesinde çözülmesi bakımından da önem arz etmektedir.