Türk Kültüründe Boynuz Kültü

Abstract

İnsanoğlu ilk çağlardan itibaren kültürel değerlerini simgeleştirmiştir. İnançları ifade eden semboller mitolojik bağlamda kültleşen kavramların etrafında oluşmuştur. Kültler, farklı disiplinlerde farklı anlamlara gelir. Dini-mitolojik bağlamda kült, kutsal bir ögedir ve ona saygı duyulur. Mitik dönemde oluşan kültler, kültürel bir değer olarak toplumların içinde varlığını sürdürür. Boynuz, evrensel bir külttür ve tüm toplumların kültürlerinde hükümdarlık ve koruyuculuk sembolüdür. Türk kültüründe de önemli bir kült olan boynuz, hükümdarlık, koruyuculuk, bereket ve üreme işlevindedir. Evrensel bir kült olan boynuz, Türk kültüründe arkaik bir unsurdur ve üzerinde bugüne kadar herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Boğa, dağ keçisi, koç ve geyik gibi hayvan sembolizmine bağlı kültlerinin özü kendilerinden ziyade boynuzlarıdır. Ağaç, dağ, at, taş, hayvan gibi evrensel kültler arasında sayabileceğimiz boynuz ile ilgili olarak bu çalışmada boynuzun Türk mitolojisindeki işlevinden hareketle, Türk destanları ve Türk halk inançlarındaki işlevi araştırılmıştır. Boynuzun kültürel değerlerimizdeki önemi bu çalışma ile ortaya çıkarılarak bundan sonra boynuz kültü ile ilgili yapılacak çalışmalara öncülük ve kaynaklık edecek olması önemli bir husustur.