Türk Mutfak Kültüründe Coğrafi İşaret Tescil Belgesine Sahip Peynirler Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Coğrafi işaret kavramı, bir ürünü diğerlerinden ayıran, ürünün kendine has özelliklerini vurgulayan ve aynı zamanda kültürel mirasın korunmasında önemli bir rol oynayan bir mekanizma olarak işlev görmektedir. Ayrıca, bu kavram tüketicilerin seyahat motivasyonlarını, destinasyon tercihlerini ve satın alma niyetlerini de etkileyebilir. Coğrafi işaret sahibi ülkeler, bölgeler ve şehirler bu sayede daha belirgin hale gelmektedir. Bu araştırma, Türkiye’de gerçekleştirilen coğrafi işaret tescil işlemlerinin “peynirler” kategorisindeki mevcut durumunu ortaya koymayı ve bu mirası gelecek nesillere aktarırken coğrafi işaretli peynirlerin tanıtımını sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışmanın bir diğer amacı, coğrafi işaretin önemine dikkat çekmektir. Bu hedef doğrultusunda, Türkiye’deki coğrafi işaretli peynirlerin bölgesel ve yıllık dağılımı incelenmiştir. Bu çalışma kapsamında, Türk Patent ve Marka Kurumu’ndaki veriler kullanılmıştır. Türkiye’de gastronomik bir unsur olarak kabul edilebilecek coğrafi işaretli peynirlerin özellikleri (menşe, mahreç, geleneksel ürün) ile tescil sahipleri, iller, bölgeler ve yıllar bazında dağılımları tablolar halinde sunulmuştur. Çalışmanın sonuçlarına göre, peynir tescil sayısının en yüksek olduğu bölgenin Doğu Anadolu Bölgesi olduğu belirlenmiştir. Ege Bölgesi’nde ise yalnızca iki adet tescilli peynir bulunmakta ve başvurular zamanla artış göstermiştir. Son olarak çalışmanın bu bulguları Türkiye’nin gastronomik mirasını koruma ve tanıtmasına önemli katkı sunması beklenmektedir.