Türkçe Öğretmenleri̇ni̇n Akici Okuma Beceri̇si̇ İle İlgi̇li̇ Bi̇li̇ş Düzeyleri̇

Abstract

Türkçe dersi, ilköğretimden başlayarak bireyin okuma, dinleme, konuşma ve yazma becerilerini geliştirmeyi amaçlamaktadır. Bu beceriler içerisinde okuma, bireyin okulda öğrendiği ve yaşam boyu kullandığı önemli bir beceridir. Akıcı okuma ise 2017 yılında hazırlanan programla Türkçe dersi müfredatına konmuş olup okumadan daha ileri düzey bir beceriye işaret etmektedir. Vurgu, tonlama ve telaffuza dikkat ederek, belli bir hızda ve konuşur gibi yapılan okumaya akıcı okuma denmektedir. PISA okuma becerileri kapsamında da akıcı okuma, okuduğunu anlamanın temel göstergelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Doğru okuma, hız, prozodi ve anlama olmak üzere dört temel bileşene sahip olan akıcı okuma becerisi, ilköğretimden itibaren kazandırılması gereken ve yaşam boyu kullanılan bir beceridir. Bunun için de öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının akıcı okuma ile ilgili biliş düzeylerinin yüksek olması gerekmektedir. Bu çalışmada Türkçe öğretmenlerinin akıcı okuma ile ilgili biliş düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Antalya ilinin Alanya ilçesindeki ortaokullarda görev yapan 33 Türkçe öğretmeninden oluşmaktadır. Nitel bir desene sahip olan araştırmada, veriler yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmıştır. Görüşme soruları öğretmenlerin akıcı okuma ile ilgili bilgi düzeylerini ölçecek şekilde literatür taranarak ve uzman görüşü alınarak hazırlanmıştır. Veriler, betimsel analiz ve içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin akıcı okumanın temel bileşenleri ve Türkçe öğretim programındaki yeri, akıcı okuma stratejileri ve okuduğunu anlama ile akıcı okuma arasındaki ilişki ile ilgili biliş düzeylerinin genel olarak düşük olduğu tesit edilmiştir.