Türkiye’de Antrenörlük ve Antrenman Biliminin Gelişmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de Antrenman, Antrenörlük, Antrenör Eğitimi ve Antrenman Bilimi alanında yapılan gelişmeleri Tarihsel, Kavramsal ve Yapısal yönlerden incelemektir. Yöntem olarak ilgili ve ulaşılabilir literatür incelenmiş ve yorumlanmıştır. Gelişmeler, sergilenen olay ve konular 1932 yılı öncesi, 1932 ve 1974 yılları arası, 1974 ve 1981, 1981 ve 1992, 1992 ve 2013 ve 2013 sonrası yılları ile günümüze kadar altı evreye ayrılarak incelenmiştir. İlk üniversiter yapı, beden eğitimi öğretmeni yetiştirmek için 1932’de kurulan Gazi Beden Terbiyesi Enstitüsü ele alınmıştır. Antrenörlük ve antrenmanla ilgili ilk yasanın 1938 yılında çıktığı, 1974’te “Beden Eğitimi”nden “Spor Bilimi”ne geçildiği, 1981 yılında “Yüksek Öğrenim Kurumu”nun (YÖK) kurulması ile üniversitelerin yeniden yapılanması içerisinde yeni bir anlayışla “Beden Eğitimi ve Spor” yapılanması, bununla birlikte anabilim dalı anlayışı ve lisans üstü eğitime geçilebildiği görülmektedir. 1987’de ilk antrenör yönetmeliği ve antrenör eğitimi yasa ile belirlenmiş, üniversitelerin beden eğitimi ve spor bölümlerinden mezunların antrenörlük yapabilecekleri belirtilmiştir. Yüksekokullaşmanın 1992’de meydana geldiği, bununla birlikte diğer ülkelerdeki benzerleri gibi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği, Antrenörlük Eğitimi, Spor Yöneticiliği, Rekreasyon ve Spor Bilimleri bölümlerinin kurulduğu ve çok hızlı bir okullaşmanın olduğu görülmektedir. 2013 yılında fakülteleşmenin olduğu ve 108 Spor Eğitimi veren üniversiteden 67’nin Spor Bilimleri Fakültesine dönüştüğü; 97 üniversitede antrenör eğitimi bulunduğu, 29 devlet üniversitesinde antrenör eğitiminde ikinci öğretim bulunduğu görülmektedir. 8 üniversitede “Egzersiz ve Spor Bilimleri” bölümü bulunmaktadır ve bunların bir kısmı antrenör eğitimi vermektedir. Bir kısım üniversiteler uzaktan eğitim yapmalarına rağmen uygulama becerisi gerektiren antrenörlük eğitimini mezuniyette verdikleri, isimleri farklı olmakla birlikte aynı eğitimi veren bölümler olduğu, aynı bölüm ve programlar için bazı üniversitelerin merkezi yerleştirme bazı üniversitelerin ise aynı zamanda özel yetenekle öğrenci aldıkları, bazı üniversitelerin lisans üstü eğitime de özel yetenekle öğrenci aldıkları görülmektedir. Türkiye’den hiçbir üniversitenin dünya sıralamasında ilk 120 üniversite içerisine girmediği görülmektedir.

Sporda Performans Testleri ve Teknoloji

“…Fiziksel ve fizyolojik yüklenmelerin temelinde ise 3 ana bileşen bulunmaktadır. Bu bileşenler, egzersiz yoğunluğu, egzersiz süresi ve dinlenme aralıkları olarak bilinmektedir (Açıkada, 2018). Sporcuların fiziksel ve fizyolojik kapasitelerini geliştirmek ancak bu üç bileşenin kontrolü ve doğru planlaması ile mümkün olmaktadır.…”

“…Yapılan değerlendirmeler sonucunda gelişmeye açık olan yönler belirlenmekte ve antrenmanlar içerisinde gelişimi sağlanmaktadır. Sporcuların geliştirilen bireysel özelliklerinin maç içerisine yansımasının ise en önemli parametresi model antrenmanlar ile durumların sayısız şekilde tecrübe edilmesi ile mümkün olmaktadır (Açıkada, 2018). Yani bir sporcunun maç içerisinde sprint sayılarının düşüklüğü veya toplam mesafelerinin düşüklüğü antrenmanlar ile düzeltilmektedir.…”

Dijital Teknoloji ve Spor Eğitim Programları

“…Fiziksel ve fizyolojik yüklenmelerin temelinde ise 3 ana bileşen bulunmaktadır. Bu bileşenler, egzersiz yoğunluğu, egzersiz süresi ve dinlenme aralıkları olarak bilinmektedir (Açıkada, 2018). Sporcuların fiziksel ve fizyolojik kapasitelerini geliştirmek ancak bu üç bileşenin kontrolü ve doğru planlaması ile mümkün olmaktadır.…”

“…Yapılan değerlendirmeler sonucunda gelişmeye açık olan yönler belirlenmekte ve antrenmanlar içerisinde gelişimi sağlanmaktadır. Sporcuların geliştirilen bireysel özelliklerinin maç içerisine yansımasının ise en önemli parametresi model antrenmanlar ile durumların sayısız şekilde tecrübe edilmesi ile mümkün olmaktadır (Açıkada, 2018). Yani bir sporcunun maç içerisinde sprint sayılarının düşüklüğü veya toplam mesafelerinin düşüklüğü antrenmanlar ile düzeltilmektedir.…”