Türkiye’de Azot Kullanım Etkinliğinin İyileştirilmesinin Tarım Ekonomisine Katkısının Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma ile 2007-2011 yılları için tarımsal alanlarda azot kullanım etkinliğinin (AKE) belirli oranlarda iyileştirilmesinin tarım ekonomisine katkısı bölgesel düzeyde ölçülmektedir. Bu amaçla, Türkiye'de AKE'nin %5'ten maksimum AKE'ye ulaşması sağlandığında azotlu kimyasal gübre kullanımından sağlanacak ekonomik fayda ilgili yıllar için ortaya konulmaktadır. Çalışmada kullanılan AKE değerleri; 2007-2011 yıllarına ait Türkiye tarımsal üretim verileri kullanılarak oluşturulan, tarımsal alanlarda azot girdi ve çıktı arasındaki ilişkiyi ortaya koyan hiperbolik regresyon modeli ile hesaplanmıştır. Yapılan araştırmadan elde edilen sonuçlar neticesinde; AKE'nin iyileştirilmesi ile çiftçiler için önemli ekonomik fayda sağlanacağı, hatta bu faydanın AKE maksimum seviyeye çıkarıldığında toplam azotlu gübre satın alınması için yapılan harcamanın yarısından fazla olacağı tespit edilmiştir. 2007-2011 yılları için azotlu kimyasal gübre satın alınması için yapılan harcamadan sağlanan ekonomik fayda %5 iyileştirme ve maksimum AKE'ye ulaşmada sırasıyla yıllık ortalama 0.49 ve 1.55 milyar TL olmaktadır.