Türkiye’de Cinsiyetler Arası Ücret Açığının Sektörel Perspektiften Koşulsuz Kantil Regresyonla İncelenmesi: Yapışkan Zemin ve Cam Tavan

Abstract

Yapışkan zemin, cinsiyetler arası ücret farkının ücret dağılımının alt kısmında, cam tavan ise ücret dağılımının en üstünde genişlemesi olarak tanımlanır. Tüm dünyada cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği görülmekle beraber ülkeden ülkeye eşitsizliğin şiddeti değişmektedir. Ücret ayrımcılığı, düşük ücret, sosyal güvencesizlik ve düşük emeklilik maaşları gibi sonuçlar doğurduğundan kısa ve uzun vadede gerek kadınların refahını gerekse makro ekonomik refahı olumsuz etkiler. Bu nedenle cinsiyetler arası ücret eşitsizliğinin varlığının ve nedenlerinin tespit edilmesi, eşitsizliği ortadan kaldırmaya yönelik uygulanacak politikalara rehberlik etmesi açısından oldukça önemlidir. Bu amaçla çalışmada, Türkiye'de maden, imalat, inşaat, tarım ve hizmet sektörlerinde özel kesim boyutunda cam tavan ve yapışkan zemin etkisi araştırılmıştır. Bunun için Türkiye İstatistik Kurumu Hanehalkı İşgücü Anketi verileri, 2021 dönemi Mincerian ücret denkleminin RIF koşulsuz kantil regresyonunda kullanılmıştır. RIF koşulsuz kantil regresyon, çalışma ekonomisi, gelir ve eşitsizlik, sağlık ekonomisi ve kamu politikası gibi alanlarda gözlemlenen özelliklerdeki değişimlerin dağılımın çıktı üzerindeki etkilerini incelemek için kullanılan yaygın bir yöntemdir. Örneklemin tamamından elde edilen sonuçlar Türkiye’de özel sektörde yapışkan zemin ve cam tavanın etkisinin olduğu yönündedir. Buna karşın maden, imalat ve inşaat sektöründe yapışkan zemin ve cam tavan etkisi yokken, tarım ve hizmetler sektöründe hem yapışkan zemin hem de cam tavan etkisi mevcuttur.