Türkiye de Dolarizasyon Eğiliminin Ampirik Olarak İncelenmesi (Empirical Investigation of the Dolarization Trend in Turkey)

Abstract

Dolarizasyon, bir ülkede çeşitli sebeplerden dolayı ülke parasının ekonomide daha az kullanılması ya da yabancı ülke parasının yoğun olarak tercih edilmesi anlamına gelmektedir. Bu durum ülkede aynı zamanda paranın tasarruf, değer taşıma, mübadele ve yatırım aracı olma fonksiyonlarının yabancı para olan döviz ile gerçekleştiğini göstermektedir. Para ikamesi olarak da tanımlanan dolarizasyon olgusu, bugün birçok ülkede para politikası olarak uygulanabilmektedir. Çalışmada döviz kurunda meydana gelen değişimin Türkiye’de gerçek kişi yabancı mevduatlarındaki dolarizasyon etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Ampirik analiz 2012:M12–2023:M03 arası dönemi kapsamaktadır. Döviz kuru, döviz mevduatı ve tüketici güven endeksi değişkenlerinin kullanıldığı çalışmada, değişkenlerin durağanlık seviyesini ölçmek için ADF birim kök testi, eşbütünleşme ilişkisi için ARDL sınır testi, nedensellik durumu içinse Hacker-Hatemi-J nedensellik testi kullanılmıştır. Son olarak değişkenlere ait katsayı tahmini için CCR, OLS ve FMOLS testleri uygulanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında döviz kurunda meydana gelen artışların döviz mevduatlarını artırıcı yönde; tüketici güven endeksinde meydana gelen artışın ise döviz mevduatlarını azaltıcı yönde etkilediği anlaşılmaktadır