Türki̇ye’de Fi̇zi̇ki̇ Coğrafya: Deği̇şen Di̇si̇pli̇ner Prati̇ği̇n Ampi̇ri̇k Bi̇r Anali̇zi̇

Abstract

ÖzetTürkiye'deki fiziki coğrafyanın değişen disipliner pratiğini soruşturan bu yazının temel amacı, bir öz-değerlendirme çalışması olarak, fiziki coğrafyanın yayın pratikleri bakımından gösterdiği tarihsellik ile bu tarihselliğin ortaya çıkardığı örüntüyü, Batı'daki fiziki coğrafya pratiğiyle makro ölçekte karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu doğrultuda, çalışmada dört farklı veri serisi (Türk coğrafya dergilerinde fiziki coğrafya yayınlarının performansı, fiziki coğrafya alanında yapılmış doktora tezlerinin sayısı, jeomorfoloji çalışmalarının yerbilimi dergilerindeki performansı ve de fiziki coğrafyanın SCI-SSCI veri tabanında taranan dergilerdeki yayın performansı) kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, Türk fiziki coğrafyasının 1990'lı yılların ortalarına dek disiplinin en güçlü kanadını oluşturduğunu, bu tarihlerden sonra ise daralma sürecine girerek coğrafyanın küçük ortağı haline geldiğini ortaya koymaktadır. Genel olarak Türk yerbilimi literatüründeki ve 2005 yılına kadar da uluslararası platformdaki görünürlülüğü oldukça düşük olan Türk fiziki coğrafyasının uluslararası yayın performansında 2005 yılı itibariyle dikkate değer bir ivmelenme gözleniyor olsa da, bu pratik büyük ölçüde aktör bağımlı olup, disiplindeki kurumsal bir dönüşümün çıktısı niteliğinde değildir. Bu çalışmada, Anglo-Amerikan muadillerinden farklı olarak, Türk fiziki coğrafyasının disipliner pratiğinin kendine özgü değişen bir bağlama sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Bu bağlam, söz konusu altdisiplinin Türk coğrafyası içerisinde küçüldüğü, kendisini kurumsal olarak yenileyemediği, daha çok aktör bağımlı ve işbirliklerine dayalı bir şekilde uluslararasılaşmaya başladığı karmaşık bir örüntüyü yansıtmaktadır. Bu karmaşık örüntünün günümüzdeki kompozisyonu, Türk coğrafyasının makro ölçekte yerelde fiziki coğrafya-dışı alanlar, uluslararası platformda ise fiziki coğrafya tarafından temsil edildiğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Türk coğrafyası, fiziki coğrafya, yayın pratikleri, Anglo-Amerikan coğrafyası, kantitatif devrim AbstractThe aim of this study, as a disciplinary review, is to question the changing disciplinary practices of Turkish physical geography in a historical and empirical context. Four data sets (performances of physical geography publications in geography journals in Turkey, number of Ph.D. thesis made in physical geography, performances of geomorphology articles in the local earth science journals, performances of Turkish physical geography articles in the SCI-SSCI data base) are used in this study. Results show that, on one hand, Turkish physical geography dominated the whole discipline until the mid-1990s but afterwards the sub-discipline gradually became the small partner of geography in Turkey. On the other hand, Turkish physical geography practices simply ignored the quantitative revolution developed firstly in the Anglo-American geography by the time of 1960s, and reproduced its descriptive, pure empiricists and map-making practices onwards. While Turkish physical geography has had a very low publication reco...

The International Publication Performance of Geographers in Turkey (1945-2015): What Has Changed in the Last 10 Years (2005-2015)?

“…Empirical indicators of these positive process are as follows: the large increase in the number of international publications of the discipline, the serious leap in the number of geographers with indexed publications, a significant contribution to the international publication of many young departments in Anatolia alongside the wellestablished departments as well as the signs of relative recovery in the representation of the discipline. Thus, the positive results of this study empirically confirm the optimistic observations of internationalization pointed out by previous studies (Yavan, 2012;Yavan, 2013, 2018;Özgür and Yavan, 2013;Arı, 2017;Bekaroğlu and Sarış, 2017;Özgür, 2018).…”

“…Studies on the publication performance of the discipline based on bibliometric citation analysis in Turkish geography have emerged too late compared to the West. Following the first pioneering study of Yavan (2005a), some new studies have been conducted in recent years using bibliometric approach and/or citation analysis (Tuysuz and Yavan, 2012;Yavan, 2013, 2018;Bekaroğlu and Sarış, 2017;Yazan and Bekaroğlu, 2018). These studies, however, analyze only the domestic/local publication practices and performances of the discipline, not international.…”

“…One of the most important events that marked the last 10 years of the Turkish geography undoubtedly is starting to question the traditional and dominant paradigm of the discipline thanks to both the impact of the globalization process and in particular the impact of some young "innovative geographers" within the discipline. Especially since 2005, the theoretical and empirical studies carried out by the innovative geographers who were not satisfied with the existing traditional geographical approach, training and practice in Turkey have demonstrated the silence of Turkish geography at national level and its disconnection from international geographic theory, method and agenda from a critical perspective (Arı, 2005(Arı, , 2017Arı and Köse, 2005;Kaya, 2005Kaya, , 2008Kaya, , 2010Yavan, 2005aYavan, , 2005bYavan, , 2007Yavan, , 2012Yavan, , 2014Tuysuz and Yavan, 2012;Yavan, 2013, 2018;Özgür and Yavan, 2013;Bilgili, 2016;Özgen, 2016;Bekaroğlu and Sarış, 2017;Özgür, 2018;Yavan and Kurtar Anlı, 2018). These studies have discussed the differences between Turkey and the Western geography and criticized the current situation by emphasizing that the internationalization of the discipline is one of the most important issue.…”

Türk Coğrafyacılığında Jenerasyonlar: Disiplinin Tarihine Kohortçu Bir Yaklaşım

“…The milestone of Turkish geography practice in questioning its ontological assumptions coincides with the first half of the 2000s. The empirical evidence that makes this observation possible (and should be related to the generational context in this study) suggests that the impact of the Anglo-American geography schools in Turkish geography has been felt for the last 15 years (Bekaroğlu and Yavan, 2013), that the international publication performance increased (Bekaroğlu and Sarış, 2017;Yavan, 2005a; and the dialogue with different disciplines have been strengthened (Yazan and Bekaroğlu, 2018). In addition, the echo of a demand for change in the discipline has been reflected in the literature in different contexts as well (e.g.…”

Profiles of non-geography educated academic staff in the geography departments

“…(2016) Türk coğrafyacılarının Web of Science (WoS) kapsamındaki yayın performansını, yayın sayısı ve atıflarını dönemsel olarak inceleyerek değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Bunun yanında Bekaroğlu & Sarış (2017) fiziki coğrafya anabilim dalında çalışan öğretim elemanlarının ulusal ve uluslararası dergilerdeki yayın performanslarını dönemsel olarak incelemişlerdir.…”