Amaç: Bu çalışma Sakarya’da yaşayan Suriye ve Irak kökenli göçmenlere sağlık hizmetlerine erişim durumunun ve erişimin önündeki engellerin belirlenmesi amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntemler: Sakarya’da Ekim 2017-Ekim 2018 arasında yürütüldü. Araştırmanın evrenini Sakarya’da yaşayan Suriyeli ve Iraklı yabancı nüfus oluşturdu. Çalışmanın ilk bölümü için olasılıksız örnekleme yöntemlerinden uygun (convenience) örnekleme yöntemiyle 500 kişi çalışmaya alındı. Göçmenlerin çokça ziyaret ettiği yerlerde Arapça ve Türkçe konuşabilen anketörler görevlendirildi. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle toplandı. Araştırmanın nitel kısmında Arapça ve Türkçe bilen çevirmenler yüz yüze mülakat tekniğiyle 50 kişiden sağlık kurumlarına erişimde yaşadıkları sorunlarla ilgili deneyimler ve düşünceler elde etti. Ek olarak göçmenlerin hastane/polikliniklerde yaşadıkları sorunlar için gözlem tekniğiyle 50 saatlik gözlem yapıldı ve gözlem formları dolduruldu.
Bulgular: Katılımcıların %51,40’ü Iraklı, %48,60’sı Suriyeliydi. Katılımcıların %50,60’sı kadın; genel yaş ortalaması 35,90±11,30 (17,00-72,00) yıldı. Katılımcıların %65,60’sı sağlık sistemi işleyişini öğrenmekte sorun yaşadığını, %71,40’ü sağlık kuruluşlarındaki bilgilendirme yazılarıyla tabelalarını anlayamadıklarını, %81,20’si randevu alma sorunları olduğunu, %77,80’i hekimle tanı/tedavileri konusunda anlaşamadığını ve %51,40’ü ise eczanede ilaç temini sırasında alınan ilacın kullanımına ilişkin sorun yaşadığını bildirdi. Çalışmanın ikinci bölümünde; katılımcıların çoğunluğu muayene için randevu almakta zorluk yaşadıklarını, bilgilendirme yazılarıyla tabelaları anlamakta zorluk çektiklerini, eczanelerde dil engeli yaşadıklarını belirtti. Araştırmanın üçüncü bölümünde Sakarya Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinde yapılan gözlemlerde en sık karşılaşılan talepler hastane bölümlerinin yerlerini sorma ve yönlendirme talepleriydi.
Sonuç: Göçmenlerin sağlık hizmeti alımı esnasında yaşadıkları dil kaynaklı iletişim sorunlarının ve bunlardan kaynaklanan olumsuzlukların önüne geçmek için sağlık kuruluşlarında dil bariyerini aşmaya yönelik hem insan gücü yönünden hem de fiziki anlamda düzenlemeler yapılmalıdır.