Türki̇ye’de Pandemi̇ Süreci̇nde Uzaktan Eği̇ti̇mi̇ Konu Alan Bi̇li̇msel Araştirmalarin Değerlendi̇ri̇lmesi̇

Abstract

Bu araştırmada, Türkiye’de Covid-19 pandemi sürecinde sürdürülen uzaktan eğitim alanında yapılmış olan lisansüstü tezlerin ve araştırma makalelerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla 2020-2021 yıllarında tamamlanmış olan lisansüstü tez ve araştırma makalelerine ulaşılarak incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama sürecinde YÖK Ulusal Tez Sistemi ve Dergipark veri tabanı taranmıştır. Sözü edilen veri tabanlarında “Covid-19 pandemi Süreci, Uzaktan Eğitim Süreci, Pandemi Sürecinde Uzaktan Eğitim vb.” kelimeler kullanılarak taramalar yapılmış ve bu taramalar sonucunda araştırmanın örneklemini oluşturan bilimsel araştırmalara ulaşılmıştır. Pandemi sürecinde yürütülen uzaktan eğitimi konu alan 32 lisansüstü teze ve 75 makaleye ulaşılmıştır. Araştırma kapsamında incelenen tez ve makalelerin büyük bir kısmı 2021 yılında yayınlanmıştır. Araştırmanın bulgularından lisansüstü tezlerde en çok nicel yöntemlerin benimsendiği ve sıklıkla ölçek yoluyla araştırma verilerinin toplandığı görülmektedir. Diğer yandan incelenen tezlerde en çok betimsel tarama deseninin benimsendiği, konular açısından da bakıldığında salgın sürecinde uzaktan eğitime ilişkin deneyimler/ algılar/görüşler konularının yoğun olarak çalışıldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma makalelerinde benimsenen yöntem açısından durumun farklılaştığı makalelerin büyük bir kısmında nitel araştırma yönteminin benimsendiği ve sıklıkla başvurulan veri toplama aracı olarak görüşme formu kullanıldığı anlaşılmaktadır. İncelenen tez ve makale araştırmalarında çok çalışılan örneklem grupları ile daha az çalışılan örneklem grupları açısından benzeştikleri görülmektedir. Araştırmada ulaşılan bu sonuçlar ile Covid-19 pandemi sürecinde uzaktan eğitim konusunda araştırmalar yapan araştırmacılara yol gösterileceğine inanılmaktadır.

Pandemi sürecinde Türkiye’de eğitim alanında yapılan çalışmaların incelenmesi

“…Ancak en fazla makale ve tezin 2022 yılında yayımlandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuç en fazla makale ve tezin 2021 yılında yazıldığı sonucuna ulaşan Avcı (2023) ve Bilgin (2022) çalışmaları ile kısmen çelişmektedir. Makale ve tezlerin en fazla 2022 yılında yazılmasında; 2020 ve 2021 tarihleri arasında Covid 19 salgınının etkisini yoğun olarak sürdürmesi ve okulların kapalı olması etkili olmuş olabilir.…”

“…Araştırmaların disiplinlere dağılımı incelendiğinde gerek makale gerekse tezlerin 18 farklı disiplinlere dağıldığı bu durum da pandeminin hemen hemen her alanı etkilediği ve insanları farklı disiplinlerde araştırmaya sevk ettiği şeklinde ifade edilebilir. Benzer şekilde Taşkın & Kuru Çetin (2021) 15 farklı disiplin, Avcı (2023) 19 farklı disiplin ile ilgi makale ve lisansüstü tezini örneklem olarak ele almışlardır. Balım vd.…”

“…3 makale ile en az ön lisans düzeyinde yazıldığı belirlenmiştir. Yapılan başka çalışmalarda da benzer bulgular ortaya koyulmaktadır (Avcı, 2023;Taşkın & Kuru Çetin, 2021). Bu çalışmadan farklı olarak yabancı literatürde okul öncesi kademesine yönelik eğitim araştırmaları mevcuttur (Su vd.…”

“…11 Mart 2020 tarihinde pandemi olarak ilan edilen Koronavirüs (COVID-19), dünya genelinde kamu politikalarından ekonomiye, iş hayatından eğitime birçok alanı etkileyerek büyük bir değişim süreci başlatmıştır (Organisation for Economic Cooperation and Development [OECD], 2020). Bu süreç 5 Mayıs 2023 tarihinde pandeminin artık küresel acil bir durum olmadığını açıklamasına kadar devam etmiştir (World Health Organization [WHO], 2020;2023). Salgın temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması ve sokağa çıkma yasakları gibi önlemlerin uygulandığı birçok ülkede büyük değişikliklere neden olmuştur.…”

“…Salgın sürecinde yapılan uzaktan eğitime yönelik pek çok çalışma mevcuttur. Literatür incelemesi olarak Taşkın & Kuru Çetin (2021), 2020 tarihli makaleleri, Güney Demirdöken (2022) 2020-2021 arasında yapılan nitel çalışmaları, Bilgin (2022) ve Avcı (2023), 2020-2021 tarihlerinde yayımlanan araştırmaları farklı açılardan değerlendirmiştir. Salgın sürecinde uzaktan eğitim alanında yapılan araştırmaların toplu olarak değerlendirildiği herhangi bir araştırmaya denk gelinmemiştir.…”