Türkiye’de Phillips Eğrisinin Geçerliliğinin Test Edilmesi

Abstract

Bu çalışma, genellikle doğrusallık ve parametre sabitliği varsayımları altında tahmin edilen ve işsizlik ile enflasyon ve/veya parasal ücret düzeyi arasında bir değiş-tokuş ilişkisi olduğunu savunan geleneksel Phillips eğrisinin Türkiye ekonomisinde geçerli olup olmadığının sınanması amacıyla yapılmıştır. Bu amaca yönelik olarak 2005:01-2023:09 dönemi aylık verilerinin kullanıldığı bu çalışmada üretici fiyat endeksi, işsizlik oranı (15+ yaş) ve genç işsizlik oranı (15-24 yaş) değişkenlerinin dahil edildiği iki ayrı model kurulmuştur. Çalışmada söz konusu değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin tespit edilmesi amacıyla Johansen Eşbütünleşme Testi analiz aracı olarak tercih edilmiştir. Ekonometrik analiz neticesinde elde edilen bulgulara göre Türkiye ekonomisinde hem genel işsizlik oranları hem de genç işsizlik oranları itibariyle Phillips eğrisinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç özellikle 1960’lı yıllar boyunca Keynesyen iktisatçıların “Phillips eğrisi farklı işsizlik düzeyleri ile enflasyon oranları arasında bir seçim menüsü sunan hem kısa hem de uzun dönemde geçerli ve istikrarlı bir ilişkiyi temsil etmektedir” savını doğrulamaktadır. Bu sebeple Türkiye ekonomisinde 2005 sonrası dönemde sağlanan ve Covid-19 Pandemisi sonrasına kadar devam eden göreli fiyat istikrarının yüksek işsizlik oranları ve eksik istihdam dengesi pahasına olduğu ifade edilebilir.