Türki̇ye’de Sermaye Pi̇yasasi Temelli̇ Fi̇nansal Geli̇şme İle Ekonomi̇k Büyüme Arasindaki̇ İli̇şki̇ni̇n Fouri̇er Yaklaşimlar İle Anali̇zi̇

Abstract

Bu araştırmada, 1998-2022 yılları çeyrek dönemlik veriler ile Türkiye’de sermaye piyasası temelli finansal gelişme ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Finansal gelişmeyi temsilen Borsa İstanbul pay endeksi işlem hacmi ile ekonomik büyümeyi temsilen Gayri Safi Yurt İçi Hasıla verisi kullanılmıştır. Araştırmada, Augmented Dickey ve Fuller, Lee ve Strazizich (2003, 2004) ve Christopoulos ve León– Ledesma (2010) Fourier KSS birim kök testleri, uzun dönem ilişkilerin tespitinde Tsong vd. (2016) tarafından geliştirilen Fourier Shin eşbütünleşme testi, eşbütünleşik seriler arasındaki katsayı tahmini Dinamik En Küçük Kareler (DOLS) tahmincisi ve son olarak değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri Granger nedensellik temelli Hacker ve Hatemi J (2012) bootstrap nedensellik testi ile sınanmıştır. Finansal gelişmenin bağımlı değişken olduğu modelde seriler arasında uzun dönemli ilişki tespit edilmiştir. DOLS bulgularına göre, ekonomik büyümede meydana gelen %1’lik artış, finansal gelişmede %1,08372 oranında artış yaratmaktadır. Bu sonuç, Türkiye’de ekonomik büyümenin sermaye piyasası temelli finansal gelişmeyi artıran bir gösterge olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, nedensellik bulgularına göre %10 anlamlılık düzeyinde finansal gelişme ekonomik büyümenin Granger nedeni olduğu görülmektedir. Sonuçta, DOLS tahmincisi finansal gelişme ile ekonomik büyüme ilişkisinde talep takip modelini; nedensellik bulgusu ise arz öncülü modeli doğrulamaktadır.