Türkiye’deki Çeviri Konulu Tezler Üzerine Bibliyometrik Bir İnceleme (1985-2020)

Abstract

Bu çalışmada, 1985Bu çalışmada, -2020 yılları arasında Türkiye'de yapılan çeviri konulu lisansüstü tezlerin değişik parametreler çerçevesinde bibliyometrik bir incelemesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın bütüncesini (korpüs) oluşturmak için Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp) arşivlenen lisansüstü tezlere Gelişmiş Tarama seçeneğiyle herhangi bir filtreleme uygulamaksızın Çeviri anahtar kelimesiyle ulaşılmıştır. Yapılan tarama sonucunda 656'sı yüksek lisans, 157'si doktora ve 1'i sanatta yeterlilik olmak üzere toplam 814 tez araştırmanın bütüncesine dâhil edilmiştir. Bütünce kapsamındaki tezler, akademik düzey, yayın yılı, yayın dili, üniversite, enstitü, anabilim dalı, danışman, araştırma modeli ve veri toplama teknikleri gibi değişkenler açısından bibliyometrik bir çözümlemeye tabi tutulmuştur. Bu inceleme neticesinde; yıllar içerisinde çeviri konulu lisansüstü tez sayılarında gözle görülür bir artış olduğu, tezlerin en çok sırasıyla İstanbul, Marmara ve Sakarya Üniversitelerinde yapıldığı, enstitülere göre dağılımı bakımından ise en fazla tezin sosyal bilimler enstitüsü bünyesinde gerçekleştirildiği, diğer yandan enstitülerin Türk dili ve edebiyatı bilim/ anabilim dallarıyla mütercim-tercümanlık/ çeviribilim bilim/anabilim dallarında gerçekleştirilen tez sayılarının koşutluk gösterdiği, tezlerin büyük çoğunluğunun yüksek lisans düzeyinde gerçekleştirildiği ve Prof. Dr. ünvanlı öğretim üyeleri tarafından yönetildiği ve son olarak araştırma yöntemi bakımından tezlerde genellikle çeviri amaçlı metin çözümlemesi yaklaşımı, veri toplama aracı olarak ise doküman incelemesi tekniğinin ön plana çıktığı görülmektedir.

Türkiye’de İki Dillilik Konulu Tezler Üzerine Bibliyometrik Bir İnceleme (1988-2

“…Araştırmada veriler önceden hazırlanan bir soru formu ile toplanmıştır. Bu formun oluşturulması sürecinde alan yazına başvurulmuştur (Avcı ve Kurudayıoğlu, 2022;Gökçen ve Arslan, 2019;Batur vd., 2022;Gülmez, vd., 2021;Yeşiltaş ve Evci, 2021;Kaya vd., 2022;Çalışkan ve Kartal, 2021;Karagöz vd., 2019;Ünyılmaz, 2022).…”

Analysis of postgraduate theses in the department of French language education

“…Literatüre bakıldığında son yıllarda müzikten matematiğe, turizmden psikolojiye çeşitli alanlarda lisansüstü çalışmaların incelendiği saptanmıştır (Güven & Özçelik, 2017;Kazu & Hüseyin, 2019;Tayfun, Ülker, Gökçe, Kösreli, 2020;Özkan & Şenyurt, 2017;Tengilimoğlu, Sürücü & Durmaz, 2018;Tereci & Bindak, 2019;Tosun Sümer & Güven, 2018). Fransızca alanındaki akademik çalışmalar ise Kartal (2011;2012;2017) tarafından incelenmiş, benzer şekilde Çalışkan ve Kartal (2021a;2021b) ortak çalışmalarında, 1985-2020 yılları arasında Türkiye'de gerçekleştirilen çeviri konulu lisansüstü tezleri bibliyometrik ve tematik açıdan ele alıp bu alandaki çalışmaların araştırma eğilimlerini belirlemeyi amaçlamışlardır. Bu çalışmada ise özellikle Fransızca öğretimini geliştirmek adına, ülkemizde yapılan lisansüstü çalışmalara odaklanılmıştır.…”