Türki̇ye’deki̇ Enflasyonun Bayesci̇ Vektör Otoregresyon Modeller İle İncelenmesi̇

Abstract

Bu çalışmada, zaman serileri analizinde yaygın biçimde kullanılan Bayesci Vektör Oto-regresyon (BVAR) modeller ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Bu çerçeve içinde Vektör Oto-regresyon (VAR) modeller de incelenmiştir. Bilindiği gibi Türkiye, çok uzun zamandan beri yüksek enflasyon oranlarının yol açtığı sıkıntılarla uğraşmaktadır. Öyle ki yüksek enflasyon oranları Türkiye’nin en önemli sorunlarından biri haline gelmiştir. Bu faktörün önemi, bizi onu modellemeye yönlendirmiştir. Modelleme için iki ayrı dönem, Ocak 1986 - Aralık 2001 ve Ocak 1986 - Aralık 2000 seçilmiştir. Bu dönemler için yedi farklı BVAR modeli oluşturulmuş ve daha sonra 2002 ve 2001 yılları için bu modellerin öngörü performansları VAR modeller ile karşılaştırılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, BVAR modellerinin Ocak 2002 - Aralık 2002 döneminin öngörüsünde VAR modeline oranla iyi bir performans sergileyemediği anlaşılmıştır. Bu duruma, 2001 yılında yaşanmış olan ekonomik krizin yol açtığı düşünüldüğünden, Ocak 1986 - Aralık 2000 dönemi için ayrı bir modellemeye gidilmiş ve Ocak 2001 - Aralık 2001 öngörülerine bakılmıştır. Çıkan sonuçlar BVAR modellerinin, VAR modeline göre 2001 yılı gerçek değerlerin tahmininde çok daha başarılı olduğunu kanıtlamıştır.

Borsa İstanbul 100 Endeksini Etkileyen Yatırımcı Profilleri: Yerliler mi Yabancılar mı?

“…Buradan hareketle BVAR modelleri, yapısal denklemler ve kısıtsız VAR modelleri arasındaki köprü olarak ifade edilebilmektedir (Bessler ve Kling, 1986: 150). Genel olarak BVAR yaklaşımını, modelde yer alan parametrelere (genel gösterimiyle θ) önsel dağılımların atanması sonucu sonsal dağılımlarının elde edilmesi olarak açıklamak mümkündür (Çoker ve Sezgin, 2007).…”