Türki̇ye İle Avrupa Bi̇rli̇ği̇ Arasindaki̇ Gümrük Bi̇rli̇ği̇’ni̇n Gatt’in Xxiv. Maddesi̇ne Aykiriliği Ve Olasi Sonuçlari

Abstract

Bu makalenin amacı Türkiye ile Avrupa Birliği arasında kurulmuş olan Gümrük Birliği'nin GATT'ın XXIV. maddesine tam anlamıyla uyumlu olup olmadığı konusuna açıklık getirmeye çalışmaktır. Bu çalışmada Gümrük Birliği'nin anlaşmada öngörülen makul süre içerisinde gerçekleşmemesi, Gümrük Birliği'nin tarım sektörünü tamamen dışlayarak ticaretin önemli bir bölümünü kapsam dışı bırakması nedeniyle yapılan tartışmalar tarihsel perspektif içerisinde ve orijinal belgeler üzerinden incelenmiştir. Ortaya çıkan sonuç, Türkiye-AB Gümrük Birliği'nin, ne anlaşmanın yapıldığı tarihte ne de bugün GATT'ın XXIV. maddesinde öngörülen koşulları tam olarak sağlamadığıdır. Uruguay Turu görüşmelerinde benimsendiği gibi GATT'a uyumluluk denetimi statik veya bir kez yapılan bir denetimden çok, dinamik ve sürecin her aşamasında, daha sonraki gelişmeleri de göz önüne alan düzenli kontrolleri gerektirmektedir. Bu aykırılık konusu bugün veya gelecekte Gümrük Birliği'nin işleyişinden zarar gördüğünü düşünen herhangi bir DTÖ üyesinin yapacağı bir itirazla tekrar tartışmaya açılabilir.