Türkiye Muhasebe Ve Finansal Raporlama Standartlarının Kazanç Yönetimi Uygulamalarına Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Türkiye Muhasebe ve Raporlama Standartları'nın zorunlu olarak uygulanması ile tahakkuka dayalı kazanç yönetimi uygulamaları arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Bu amaç çerçevesinde Borsa İstanbul'a kayıtlı imalat sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin 2000-2008 yıllarına ilişkin verilerinden yararlanılmıştır. Çalışmada, kazanç yönetimi uygulamaları bağımlı değişken; TMS-TFRS bağımsız değişken; büyüme, firma büyüklüğü, kaldıraç oranı ve net kardaki değişim kontrol değişkenleri olarak kullanılmıştır. Kazanç yönetimi göstergesi olarak ihtiyari tahakkuklar dikkate alınmıştır. İhtiyari tahakkukların ölçümünde Kothari Modeli kullanılmıştır. TMS-TFRS bağımsız değişkeni kukla değişken olarak modele eklenmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, Türkiye Muhasebe ve Raporlama Standartları'nın zorunlu olarak uygulanması sonucunda kazanç yönetimi uygulamalarının azaldığı tespit edilmiştir. Ayrıca, kazanç yönetimi uygulamaları ile kaldıraç oranı ve büyüme arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülürken firma büyüklüğü ile arasında ise negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Muhasebe Mani̇pülasyonunu Etki̇leyen Şi̇rkete Özgü Faktörleri̇n Anali̇zi̇: Bi̇st Sinai̇ Şi̇rketleri̇nde Bi̇r Uygulama

“…Yüksek kaldıraç oranına sahip şirketler tarafından kazanç yönetimi uygulanabilir, çünkü kreditörlerden ek fon temininde sıkıntı yaşayan ve hatta borç ödeme yükümlülüklerini zamanında yerine getiremeyeceği tehdidi altında olan şirket, finansal tablolarını süslemeye çalışacaktır (Marchellina & Firnanti, 2021, s. 179). Finansal kaldıraç ile muhasebe manipülasyonu arasında literatürde pozitif yönde ilişki olduğunu ortaya koyan çalışmalar (Bassiouny, 2016;Ghazali vd., 2015;Memiş & Çetenak, 2012;Rely, 2022;Suadiye, 2021;Zor & Korga, 2020) yer almaktadır. Diğer taraftan, Rakshit & Paul (2020) finansal kaldıracın muhasebe manipülasyonunu negatif yönde etkilediğini belirlemişlerdir.…”

“…Literatürde şirket büyüklüğü ile muhasebe manipülasyonu arasında pozitif yönde ilişkiyi ortaya koyan çalışmalar (Ali vd., 2015;Aslanoğlu vd., 2016;Charfeddine vd., 2013;Körpi vd., 2016;Saleh vd., 2020;Uwuigbe vd., 2015) yer almaktadır. Diğer taraftan, (Cuong & Ha, 2018;Ghazali vd., 2015;Gozali vd., 2021;Khanh & Khuong, 2018;Memiş & Çetenak, 2012;Suadiye, 2021;Swastika, 2013;Wuryani, 2012;Zor & Korga, 2020) şirket büyüklüğü ile muhasebe manipülasyonu arasında negatif yönde ilişki olduğunu tespit eden çalışmalardır. Bu bağlamda bu araştırmanın hipotezi; H 6 : Şirket büyüklüğü ile muhasebe manipülasyonu arasında anlamlı bir ilişki vardır.…”

“…Muhasebe skandallarının ardındaki temel gerekçe muhasebe manipülasyonudur. Bu nedenle, muhasebe manipülasyonu son dönemlerde akademik araştırmacılar ve uygulayıcılar tarafından bir inceleme alanı haline gelmiştir (Kara, 2022;Rakshit & Paul, 2020;Rely, 2022;Zor & Korga, 2020).…”

“…Şirket büyüklüğünün muhasebe manipülasyonunu negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir Wuryani (2012),Memiş & Çetenak (2012),Swastika (2013Cuong & Ha (2018),Khanh & Khuong (2018),Zor & Korga (2020),Suadiye (2021) veGozali vd., (2021) tarafından yapılan çalışmalar bu araştırmanın sonuçları ile benzerlik göstermektedir.…”