Türki̇ye’ni̇n Jeoekonomi̇k Gücünün Beli̇rlenmesi̇: Ampi̇ri̇k Bi̇r Anali̇z

Abstract

Jeopolitik; ülkelerarasındaki güç dengelerinin nasıl şekillendiğini inceleyen bir bilim dalıdır. Soğuk savaşın sonrasında, devletlerarasındaki güç dengesini askeri gücün şekillendirdiğini savunan görüş zayıflamaya başlamıştır. Devletlerarası güç dengesini, ekonomik gelişmişliklerine bağlayan jeoekonomi görüşü ortaya çıkmıştır. Jeoekonomi, jeopolitik amaçlara ulaşmak için ekonomik araçların kullanılması şeklinde tanımlanabilir. Bu görüşe göre, bir ülkenin ekonomik gücü arttıkça uluslararası ilişkiler arenasındaki güçleri de artmaktadır. Çalışmanın amacı; Türkiye'nin jeoekonomik gücünün belirlenmesidir. Bunun için; Türkiye'nin ekonomik bağımlılığının ölçüsü ve yönü tespit edilmiştir. Ekonomik bağımlılığın belirlenmesinde, dış ticaret ve doğrudan yabancı yatırım verileri kullanılmıştır. Analiz Türkiye'nin en yüksek ihracat ve ithalat gerçekleştirdiği 25 ülke özelinde gerçekleştirilmiştir. Bu ülkelere ilişkin "Ticaret hassasiyeti (Sensitivity of trade-ST), Ticaret kırılganlığı (Vulnerability of trade-VT) ve Yatırım hassasiyeti (Sensitivity of investment-SI), Yatırım kırılganlığı (Vulnerability of invesment-VI)" değerleri hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucunda bulunan değerler, entropi yöntemi ile ağırlıklandırılmış ve "Ekonomik bağımlılık (Economic dependence-ED)" değeri elde edilmiştir.