Türkiye'nin Üç Pilot İlinde Çığ Tehlike ve Risk Analizleri: Bitlis, Van ve Antalya Örnekleri

Abstract

Çığ, orman örtüsünün olmadığı veya seyrek olduğu dağların eğimli yüzeylerinde birikmiş kar tabakasının çeşitli nedenlerle dengesini kaybederek yerçekimi etkisiyle harekete geçmesi olarak tanımlanmakta ve tahmin edilemeyen büyük can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Türkiye'nin topografik ve iklimsel özellikleri bakımından Bitlis, Van ve Antalya bölgelerinde, yerleşim yerleri, karayolları, kayak merkezleri ve dağlık alanlarda planlanan tesisler için çığ ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 3 pilot bölgede arazi incelemeleri yapılmış ve çığ riski bulunan bölgeler hakkında yerel halktan bilgiler edinilmiştir. Daha sonra bu pilot bölgeler için çığ başlama bölgeleri, RAMMS yazılımı ile 2 boyutlu çığ simülasyonları, çığ tehlike haritaları, risk analizleri ve riskinin azaltılmasına yönelik önceliklendirmeler yapılmıştır. Önceliklendirmelere göre belirlenen riskli bölgelerde çığ risk azaltma yöntemleri önerilmiştir. Bu çalışma, mevcut ve ileri dönemli yerleşim, karayolu, turizm tesisleri vb. yapıların planlamalarında çığ tehlike haritalarının kullanımının önemini vurgulamakta, kalitatif ve kantitatif risk analizleri gerçekleştirerek çığ afetinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamaktadır.