Türkiye's Northern Iraq Policy from the NeoclassIcal Realist Perspective (2002-2017)

Abstract

Bu makale “Neden 2002’den beri iktidar olan AK Parti Hükümeti 2008-2017 arası Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile yakın siyasi ve ekonomik ikişkiler kurma yönünde Türkiye’nin dış politikasını tanımlamıştır?” sorusunu neoklasik realizmin tip III varyasyonu bağlamında açıklamaktadır. Makale uluslararası sistem ve bölgesel güç dengeleri politikalarından (dış faktörler) ziyade Türkiye’nin Kuzey Irak politikasının iç siyasi faktörlere göre şekillendiğini ileri sürmektedir. Neoklasik realizm iç siyasi faktörleri ara değişkenler (lider algısı, stratejik kültür, devlet-toplum ilişkileri ve iç siyasi kurumlar) olarak tanımlamakta ve dış politika inşasında bu unsurların daha belirleyici olabildiklerini ileri sürmektedir. Türkiye’nin 2008-2017 arası Kuzey Irak politikası başta lider algısı ve buna bağlı olarak yeniden tanımlanan stratejik kültür, devlet-toplum ilişkileri ve siyasi kurumlar bağlamında askeri güç kullanımı yerine karşılıklı ekonomik bağımlılığa dayalı ilişkiler şeklinde tanımlanmıştır. Bu esnada, AK Parti Hükümeti 2009-2015 arasında Türkiye’de “Demokratik Açılım” politikasını uygulamıştır. PKK terör örgütünün 2015’de tekrar silahlı mücadeleye başlamasıyla “Demokratik Açılım” sona ererken; 2017’de IKBY’nin bağımsız Kürt devleti kurmak için referandum yapması Türkiye’nin Kuzey Irak politikasının tekrar askeri güç odaklı olarak tanımlanmasına sebep olmuştur.