Ulusal Enerji Politikaları ve Ulaştırma Kararları Üzerine Etkilerinin İncelenmesi

Abstract

ÖzEnerji ve ulaştırma birbirini etkileyen karşılıklı bir ilişkiye sahiptir. Günümüzde enerji gereksinimi ülkelerin ve toplumların ekonomisi, hayat kalitesi ve politikalarında önemli bir belirleyiciliğe sahiptir. Enerji gereksinimi içerisinde ulaştırma kaynaklı talep ise başat bir yere ve role sahiptir. Karayolları halen dünyadaki en baskın ulaştırma türüdür. Karayolunda petrol tüketimi had safhadadır. Bunun birçok büyük ekonomik, sosyal, teknik, kültürel ve politik etkisi söz konusu olmaktadır. Enerji tüketiminin çevresel sonuçları ise bir başka önemli hususu teşkil etmektedir. Bir diğer önemli husus ise kullanılan enerjinin ne ölçüde yerli olarak karşılandığıdır. Bu özellikle ekonomik açıdan oldukça ana bir etkendir. Enerji ve ulaştırma ilişkisinin dengesinin kurulduğu bir yerde kent de ulaştırma sistemi de etkin ve verimli bir şekilde işletilebilir olmaktadır. Bu da kentsel gelişim, ulusal kalkınma ve bölgesel dengeye hizmet edebilecek ölçüde önemli bir konuyu teşkil etmektedir. Kalkınmanın ivmeli bir şekilde gerçekleşebilmesinde ülkede yıllık enerji gereksiniminin nasıl karşılandığı ve enerji tüketiminin nasıl gerçekleştiği oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu bağlamda yenilikçi teknolojilerden faydalanılıp üretimin teşvik edilmesinin ciddi kazanımları olacaktır. Enerji politkalarında bağımsızlaşan bir Türkiye, aynı zamanda enerji geçişlerindeki pozisyonunun iyi kullanır ise uzun vadeli 10 yıllık planlarını bu kapsamda daha da odaklı bir şekilde gerçekleştirebilecektir. Buna bağlı olarak da şu ana kadar gerçekleştirilen büyük ulaştırma projelerinden daha etkin bir şekilde fayda temin edilecektir. Bu çalışmada ilk olarak İstanbul ilinin genel durumu ortaya konmuş olup ulaştırma ve ilgili konularla ilişkisi irdelenmiştir. Ardından uluslararası örnekler Nijerya başta olmak üzere detaylı değerlendirilmiştir. Sonrasında İstanbul merkezli olarak büyük kentlerde ulaştırma ve enerji ilişkisine değinilmiştir. Bu kapsamda sonuç olarak İstanbul için ulaştırmada enerji verimliliği ve tasarrufunun temini adına dengeli türel dağılım ve türler arası entegrasyonun kısa ve orta vadede en etkin çözüm ve yöntem olduğu açıkça görülmektedir. Demiryollarına son yıllarda yapılan büyük yatırımların petrole bağımlılığı azaltması bağlamındaki önemi de ortaya çıkmaktadır.