Üniversite öğrencilerinde COVID-19 korkusu ve umutsuzluk arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracılık rolü

Abstract

Yıllar boyunca insanlar birçok küresel sorunla yüz yüze gelmiş ve bu durumlardan çeşitli şekillerde etkilenmiştir. Bireylerin içinde bulundukları gelişim dönemi ve sahip oldukları psikolojik özellikleri bu etkilerin nasıl olacağını şekillendiren önemli faktörlerdendir. Yaşamı tehdit eden durumlara verilebilecek ilk tepkilerden olan korkunun gelecek yaşantıları için planlar yapmakta olan üniversite öğrencilerinin gelecek tasarımlarını olumsuz etkileyebileceği ancak psikolojik sağlamlığın bu ilişkide koruyucu bir rol oynayacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda mevcut araştırmada, üniversite öğrencilerinde COVID-19 korkusu ve umutsuzluk arasındaki ilişkide psikolojik sağlamlığın aracılık rolü incelenmiştir. Psikolojik sağlamlığın aracı rolünü öngören hipotetik model kurulmuş ve araştırma değişkenleri arasındaki ikili ilişkilerin yanı sıra aracılık rolü incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 530 (415 kadın, 115 erkek) üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu, COVID-19 Korkusu Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ve Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılmıştır. Oluşturulan model, yapısal eşitlik modellemesiyle (YEM) test edilmiştir. Analizler sonucunda COVID-19 korkusunun, psikolojik sağlamlığı negatif ve anlamlı düzeyde yordadığı; psikolojik sağlamlığın da umutsuzluğu negatif ve anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Psikolojik sağlamlığın aracı rolü incelendiğinde ise dolaylı etkinin anlamlı olduğu dolayısıyla psikolojik sağlamlığın, COVID-19 korkusu ve umutsuzluk arasındaki ilişkiye tam aracılık ettiği görülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda üniversite öğrencilerinin toplumda meydana gelen olumsuz yaşantılar sonucunda umutsuzluk yaşamalarının önüne geçilmesi amacıyla psikolojik sağlamlık düzeylerinin geliştirilmesi yönünde uygulama çalışmalarının yapılması ve geleceği planlama konusunda kariyer danışmanlığı uygulamaların yaygınlaştırılması şeklinde öneriler sunulmuştur.