ÖZET: Bu çalışmada, tabakalı zeminlere (kil-kum) inşa edilen helisel ankraj plakalarının çekme kapasitesi laboratuvar ortamında model deneyler yapılarak araştırılmıştır. Deneylerde 50mm çapında helisel model ankraj plakası kullanılmıştır. Model deneylerde tabakalı zeminlerde kum tabakası sıkılığının ankraj plakasının çekme kapasitesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Kum sıkılığının artması ile ankraj plakasının çekme kapasitesinin arttığı görülmüştür. Ayrıca, model deney düzeneği, sonlu elemanlar yöntemi kullanan PLAXIS 2D bilgisayar programı ile modellenip analiz edilmiştir. Elde edilen deney sonuçları sayısal sonuçlarla karşılaştırılmış ve gerekli öneriler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Helisel ankraj, tabakalı zemin, çekme kapasitesi, zemin sıkılığı
An Investigation of Uplift Capacity of Helical Anchor Plates in Layered SoilABSTRACT: In this study, uplift capacity of helical anchor plate embedded in layered soil (clay-sand) was investigated by conducting small scale model tests in laboratory. Model anchor plate with 50mm diameters of helix were used in the tests. The parameter investigated for the uplift capacity is density of sand. It was observed that uplift capacity of anchor plate increased with increasing density of sand. In addition, the tests were modelled by using the finite element program called PLAXIS 2D. The experimental results were compared with the numerical results and finally, some necessary suggestions for continuation of this work were put forward.
Key Words: Helical anchor, layered soil, uplift capacity, density of soil
GİRİŞ (INTRODUCTION)Temel Mühendisliği, zemin mekaniği ve zemin dinamiği bölümlerine ayrılan geoteknik mühendisliğinde, son 45 yıldır temellerin çekme (uplift) kuvvetleri ile ilgili çalışmalar yer almakta olup, konu ile ilgili tasarım kriterleri geliştirilmektedir. Çekme kuvveti alan temel sistemleri üzerine yapılan çalışmalar, basınç kuvveti alan temel sistemleri üzerine yapılan çalışmalara kıyasla oldukça azdır. Bir gömülü ankrajın çekme kapasitesi, genellikle temelin kendi ağırlığı, serbest yüzey boyunca sürtünme direnci ve yenilme bölgesi içerisinde kalan zeminin ağırlığından oluşmaktadır. Gerekli olan çekme kapasitesi ancak temel boyutu, gömülme derinliği ve dolgu sıkılığı artırılarak elde edilebilir. Bir ankraj davranışının daha iyi anlaşılmasını sağlamak amacıyla bu parametrelerin, kum içerisindeki temellerin çekme kapasitesi üzerindeki etkileri birçok araştırmacı tarafından incelenmiştir.