ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Η εκτροφή των ψαριών στις ιχθυοκαλλιέργειες απαιτεί μεγάλο αριθμό παρεμβάσεων, οι οποίες, προκειμένου να γί νουν με ευκολία και ασφάλεια, καθιστούν αναγκαία τη χρήση αναι σθητικών ουσιών. Η χρήση αναισθητικών ουσιών διευκολύνει τους χειρισμούς και μειώνει το στρες που προκαλείται κατά την εκτέλεση τους, ενώ επιτρέπει την εκτέλεση επώδυνων επεμβάσε ων. Ενέργειες, όπως η διαλογή μεγέθους, το τεστ νηκτικής κύστης, ο εμβολιασμός, η σήμανση, η μεταφορά, η αιμοληψία και η τεχνητή γονιμοποίηση, απαιτούν τη χρήση αναισθητικών ουσιών σε δόσεις, οι οποίες, ανάλογα με την περίπτωση, εξασφαλίζουν από ελαφρά ηρέμηση μέχρι βαθιά χειρουργική αναισθησία. Το ιδανικό αναι σθητικό για ψάρια ιχθυοκαλλιεργειών πρέπει να εξασφαλίζει γρή γορη εγκατάσταση και ανάνηψη από την αναισθησία, να είναι ασφαλές για τα ψάρια και το χρήστη, να μην αφήνει κατάλοιπα στους ιστούς και να είναι οικονομικό και εύχρηστο. Τα αναισθητι κά συνήθως προσλαμβάνονται μέσω των βραγχίων, αφού πρώτα διαλυθούν στο νερό στο οποίο βρίσκονται τα ψάρια. Η ανάνηψη από την αναισθησία γίνεται με τοποθέτηση των ψαριών σε νερό απαλλαγμένο από την αναισθητική ουσία. Η ανταπόκριση των ψα ριών στα αναισθητικά εξαρτάται από το είδος, το μέγεθος και το σω ματικό βάρος του ψαριού, την αναλογία μεταξύ του σωματικού βά ρους και της επιφάνειας των βραγχίων του, τη λιποπεριεκτικότη-τα, το φύλο, τη σεξουαλική ωριμότητα, τη φυσική κατάσταση και την κατάσταση της υγείας του, αλλά και τη θερμοκρασία, το pH και την περιεκτικότητα του νερού στο οποίο διαβιεί σε άλατα, μέταλ λα και οξυγόνο. Τα αναισθητικά που χρησιμοποιούνται σήμερα συ χνότερα στα περισσότερα είδη ψαριών είναι η τρικαίνη, η βενξο-καίνη, η φαινοξυαιθανόλη, η κιναλδίνη, η θειική κιναλδίνη, το γαριφαλέλαιο και η μετομιδάτη. Η τρικαίνη είναι η μόνη αναι σθητική ουσία που έχει άδεια από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ για χρήση σε ψάρια ιχθυοκαλλιεργειών. Εί ναι εύχρηστη και θεωρείται ασφαλής για τα ψάρια και το χρήστη, έχει όμως υψηλό κόστος αγοράς και απαιτείται χρόνος αναμονής 21 ημερών μετά τη χρήση της. Η βενξοκαίνη είναι ουσία παρόμοια με την τρικαίνη, αλλά πολύ λιγότερο υδατοδιαλυτή, οπότε τα δια λύματα της πρέπει να παρασκευάζονται με αιθανόλη ή ακετόνη. Εί ναι όμως πιο οικονομική, μετά τη χρήση της απαιτείται χρόνος ανα μονής μόνο 24 ωρών και θεωρείται αρκετά ασφαλής για τα ψάρια Χειρουργική Κλινική, Εργαστήριο Ιχθυολογίας και Ιχθυοπαθολογίας, Τμήμα Κτηνιατρικής, Σχολή Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τρικάλων 224, 431 00 Καρδίτσα