StreszczenieWstęp: Celem badania była ocena uwalniania do powietrza stanowisk pracy cząstek ultradrobnych podczas przesypu i pakowania sadzy technicznej. Materiał i metody: Ocena obejmowała wyniki pomiarów przeprowadzonych w zakładzie przesypu sadzy technicznej przed rozpoczęciem procesu przesypu, w czasie wykonywania i po zakończeniu procesu. Określono stęże-nie liczbowe cząstek o wymiarach z zakresu 10-1000 nm i 10-100 nm z wykorzystaniem kondensacyjnego licznika cząstek (condensation particle counter -CPC). Do oceny stężenia masowego cząstek użyto monitora stężenia aerozolu w powietrzu DustTrak II DRX aerosol concentration monitor. Oszacowano także stężenie powierzchniowe cząstek potencjalnie odkładających się w rejonie pęcherzykowym (alveolar -A) i tchawiczo-oskrzelowym (tracheo-bronchial -TB) człowieka, korzystając z monitora nanocząstek AeroTrak 9000. Wyniki: Średnie stężenie masowe cząstek podczas procesu było 6-krotnie wyższe w porównaniu z wartością przed jego rozpoczęciem. Zaobserwowano 3-krotny wzrost średniego stężenia liczbowego cząstek 10-1000 nm i czą-stek 10-100 nm podczas wykonywania ww. czynności. Stężenie powierzchniowe cząstek potencjalnie zdeponowanych w rejonie pęcherzykowym (A) i w rejonie tchawiczo-oskrzelowym (TB) wzrosło 4-krotnie. Wnioski: Podczas przesypywania i pakowania sadzy odnotowano istotnie wyższe wartości każdego z analizowanych parametrów charakteryzujących narażenie na cząstki ultradrobne. Med. Pr. 2015;66(3):317-326 Słowa kluczowe: narażenie zawodowe, sadza techniczna, cząstki ultradrobne, stężenie liczbowe cząstek, stężenie powierzchniowe cząstek, pomiary stężenia cząstek Abstract Background: The aim of the project was to assess the exposure of workers to ultrafine particles released during handling and packing of carbon black. The assessment included the results of the measurements performed in a carbon black handling plant before, during, and after work shift. Material and Methods: The number concentration of particles within the dimension range 10-1000 nm and 10-100 nm was assayed by a condensation particle counter (CPC). The mass concentration of particles was determined by a DustTrak II DRX aerosol concentration monitor. The surface area concentration of the particles potentially deposited in the alveolar (A) and tracheo-bronchial (TB) regions was estimated by an AeroTrak 9000 nanoparticle monitor. Results: An average mass concentration of particles during the process was 6-fold higher than that before its start, while a 3-fold increase in the average number concentration of particles within the dimension range 10-1000 nm and 10-100 nm was observed during the process. At the same time a 4-fold increase was found in the surface area concentration of the particles potentially deposited in the A and TB regions. Conclusions: During the process of carbon black handling and packing a significantly higher values of each of the analysed parameters, characterizing the exposure to ultrafine particles, were noted. Med Pr 2015;66(3):317-326