Üst Bilişsel Okuma Stratejileri Bilgisi, Okuma Zevki ve Okur Benlik Algısının PISA 2018 Okuma Başarısına Etkisi: Ülkeler Arası Bir Karşılaştırma

Abstract

Bu çalışma, üst bilişsel okuma stratejileri bilgisi, okur benlik algısı ve okuma zevkinin PISA 2018 okuma performansını nasıl yordadığını ülkeler arası karşılaştırmalı bir bakış açısıyla ele almayı hedeflemektedir. Yordayıcı korelasyonel desenin kullanıldığı bu araştırmada, PISA 2018 verileri kullanılmıştır. PISA 2018 okuma becerileri puanı manidar bir şekilde OECD ortalamasının altında (Türkiye, Bosna Hersek ve Ürdün) ve üstünde olan (Amerika Birleşik Devletleri, Finlandiya ve Japonya) üçer ülke rastgele seçilerek çalışma grubu oluşturulmuştur. PISA 2018 çalışmasına Amerika Birleşik Devletleri 4838, Finlandiya 5649, Japonya 6109, Türkiye 6890, Bosna Hersek 6480 ve Ürdün 8963 öğrenci ile katılmıştır. Araştırmanın verileri çoklu regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde IDB Analyzer programı kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları, üst bilişsel okuma stratejileri bilgisi, okur benlik algısı ve okuma zevkinin bütün ülkelerde öğrencilerin okuma performansını yordadığını göstermektedir. Açıklanan toplam varyans oranı Finlandiya için %44, Japonya için %41, Amerika Birleşik Devletleri için %37, Türkiye için %26, Bosna Hersek için %25 ve Ürdün için %19’dur. Türkiye dâhil birçok ülke için güvenirliği değerlendirme stratejisine yönelik üst bilişsel bilgiler regresyon yükü en fazla olan üst bilişsel yordayıcı olmuştur. En anlamlı motivasyonel yordayıcı çoğu ülke için okur yeterlik algısı iken Türkiye için zorluk algısı olmuştur. Araştırmanın sonuçları yordayıcı değişkenlerin etkisinin ülkelerin eğitim sistemlerinden etkilendiğini göstermektedir.