Vietnam Yeni Dinî Hareketi: Kaodaizm

Abstract

Yeni dinî hareketler, geleneksel dinlerin zayıfladığı, siyasî ve sosyal problemlerin yaşandığı durumlarda, bir alternatif olarak ortaya çıkmaktadır. Kültürel geçişlerin ve dinî çeşitliliğin yoğun olduğu bölgeler, bu hareketlerin ortaya çıkmasına müsait ortamlar sunmuştur. Birçok farklı kültüre, büyük ve küçük dine ev sahipliği yapan Uzakdoğu da yeni dinî hareketler için uygun bir ortam sunmuştur. Bir Uzakdoğu ülkesi olan Vietnam, sahip olduğu kültürel ve dinsel çeşitlilikle yeni dinî hareketler açısından önemli örnekler barındırmıştır. Uzun bir zaman Çin istilasına maruz kalan Vietnam, bu istilanın sonucunda, Taoizm, Konfüçyanizm ve Budizm’in etkisi altında kalmıştır. 17. yüzyılda Fransızların gelişiyle, Taoizm’e, Konfüçyanizm’e ve Budizm’e, Hıristiyanlık da eklenmiştir. Bu çok yönlü dinsel etki, Vietnam’da yeni dinî hareketleri ortaya çıkarmıştır. Bu yeni dinî hareketlerin en önemlilerinden olan Kaodaizm, bu dinler ve kültürler çeşitliliğini anlamlandırma ve açıklama problemine bir cevap olarak ortaya çıkmıştır. İçinde bulunduğu sınırları aşarak Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslâm gibi Batı dinlerini de senkretik bir yorumla kapsamaya çalışan Kaodaizm, bir dünya dini olmayı, dinsel çatışmaları sonlandırmayı ve evrensel barışı sağlamayı amaçlamıştır. Kaodaizm’in senkretik yapısını inceleyen bu çalışmada, kronolojik ve tasvirci yöntemden faydalanılarak Kaodaizm’in ortaya çıkışı, kurumsal yapısı, yayılışı ve öğretileri hakkında bilgiler verilmiştir.