Ciecze stosowane do obróbki plastycznej blach stalowych na zimno W artykule przedstawiono środki smarowe stosowane do obróbki plastycznej blach stalowych na zimno. Szczególny nacisk położono na emulsje wodne używane w tym procesie. W części doświadczalnej omówiono wstępne badania nad wytworzeniem oleju emulgującego przeznaczonego do obróbki plastycznej blach stalowych na zimno.Słowa kluczowe: środki smarowe do walcowania, emulsje do walcowania.
Liquids used for cold forming of steel sheetsThe article discusses lubricants used in cold forming of steel sheets, with special emphasis on water emulsions used in the process. In the experimental part, initial tests were carried out on the production of emulsifying oil used during cold forming of steel sheets.Key words: rolling lubricants, rolling emulsions.Ciąg operacji związany z procesem walcowania obejmuje wiele działań, które wpływają na ostateczną jakość gotowego wyrobu. Pierwszą operację stanowi walcowanie na gorą-co, w czasie którego uzyskuje się taśmy blachy grubej, zwijanej następnie w kręgi. Kręgi przed walcowaniem na zimno poddawane są odpowiedniej obróbce, mającej na celu oczyszczenie powierzchni blachy [17].Walcowanie na zimno nie zawsze następuje bezpośred-nio po przedstawionych powyżej przygotowaniach, niekiedy ma to miejsce po upływie dłuższego czasu. Z tego powodu oczyszczona taśma jest zabezpieczana przed korozją poprzez zanurzenie w oleju konserwującym, który następnie zostaje zużytkowany w pierwszych przepustach, jako olej do walcowania na zimno. Po walcowaniu taśmę poddaje się odtłuszczeniu w sposób elektrolityczny -w przypadku blach przeznaczonych do ocynkowania, lub przez wyżarzanie w atmosferze gazu obojętnego, gdy proces jej wykończenia jest inny niż ocynkowanie [8,13]. Sposób chłodzenia i smarowania taśmy i walców zależy od systemu układu chłodząco-smarującego walcarki [5]: • w systemie podwójnym taśma i walce zraszane są olejem lub emulsją olejowo-wodną, a ponadto walce chłodzone są wodą, • w systemie pojedynczym taśma i walce chłodzone są emulsją, która spełnia równocześnie rolę środka smarującego i chłodzącego. W czasie walcowania, na skutek nacisku walców na obrabiany materiał, następuje zmiana kształtu oraz zmiana struktury obrabianego materiału -wpływająca na polepszenie jego wła-ściwości mechanicznych. Między powierzchnią walca a walcowaną blachą występuje tarcie, którego wielkość jest zależna od jakości powierzchni blachy, jakości powierzchni walców, szybkości walcowania i rodzaju materiału smarowego [3,11].
Wprowadzenie
Środki smarowe stosowane w procesie walcowaniaŚrodki smarowe stosowane w procesie walcowania stali na zimno można podzielić na trzy grupy: oleje, emulsje typu olej w wodzie (O/W) i roztwory wodne. Najczęściej w procesie walcowania wykorzystuje się oleje i emulsje wodne,