ÖZETBu derlemede, ruhsal hastalığa, hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama etkilerini alanyazın taraması yaparak eleştirel bir gözle sergilemek amaçlanmıştır. Yıl sınırlaması gözetmeksizin 27.11.2012-29.08.2013 tarih aralığında Google ve Google Akademi veri tabanı, 'Ruhsal hastalık inanç, tutum, damgalama' , 'Ruhsal hasta inanç, tutum, damgalama' , anahtar sözcükleri kullanılarak taranmıştır. Tarama sonucunda, 1439 makaleye/çalışmaya ulaşılmış, 59 sonuç değerlendirmeye alınmıştır. Taranan yayınların %54.2'si psikiyatri hemşiresi/leri tarafından yazılmış, %52.5'i hakemli dergilerde yayınlanmış, %45.8'i araştırma makalesi olarak sunulmuş ve %22'si damgalama ve damgalama ile mücadele ve sağlık çalışanının hastaya/hastalığa karşı tutum, inanç ve damgalamasını araş-tıran yayınlar olduğu belirlenmiştir. Tarama sonuçlarının %33.9'unda, inanç, tutum ve damgalamayla mücadele hakkında öneri belirtilmezken, %30.5'i bu konuda toplumun eğitiminin önemliliğini vurgulamıştır. Ruhsal hastalığa ve hastaya yönelik inanç, tutum ve damgalama ile ilgili yapılan yayınlar; profesyonellerin ve toplumun bu konuda olumlu görüş birliğine ve davranışına ulaşmasının gerekli olduğunu göstermiştir.Anahtar sözcükler: Damgalama; inanç; ruhsal hasta; ruhsal hastalık, tutum.
SUMMARYThe aim of this manuscript is to provide a critical review through screening of the literature regarding the effects of belief, attitude and stigmatization of mental illness and the patient. Google and google academic databases were screened between 27-11-2012 and 29-08-2013
GirişGünlük yaşantıda farklı konu başlıklarının yanına sunulan üç kavram; inanç, tutum ve damgalama sıralaması, insanoğ-lunun gelişimi boyunca karşılaştığı kavramlardır. Özellikle inanç ve tutum olumlu olduğu takdirde, yaşamda itici bir güç görevi görürken, olumsuz olması durumunda bireyin evden bile çıkamamasına neden olan geriletici bir güç görevi görür.Ruhsal hastalık ve hasta gibi henüz daha tam anlamı ile açıklanması zor olan konularda, olumsuz inanç, tutum ve yaklaşımlar sonucunda damgalamanın olması kaçınıl-maz görünmektedir. İşte bu noktada, psikiyatrist, psikiyatri hemşiresi, psikolog, sosyal çalışmacı gibi alanın uzmanları ile toplum liderlerinin yapacağı ortak hareketlere, çalışmalara ve becerilere gereksinim vardır. Ülkemizde ruhsal hasta ve hastalığa yönelik geliştirilen toplum tutumları ile ilgili yapılan ilk yayından (1971) günümüze kadar, bu alanla ilgili önce-leri yazılı/sözlü basından, günümüzde ise bilişim devriminin kolaylıkları ile daha hızla internetten ulaşılan yayınlar/yazı-lar mevcuttur. Bu yazılarda ruhsal hasta ve hastalığa yönelik olumsuz inanç, tutum ve bunların sonucu olarak damgala(n) manın yaşandığı bildirilmektedir. Damgalamanın sonucunda ruhsal hasta ve yakınları toplumdan izole olmakta ve sağlık yardımı arama davranışları göstermemektedir. Başta ruh sağ-lığı ve hastalıkları profesyonelleri olmak üzere, toplumun diğer üyelerinin de bu olumsuzluklarla mücadele etmeleri için ülkemizdeki durumun farkında olmaları önemlidir.Bu sistematik derlemede Türkiye'de ruhs...