Wpływ eliminacji odpowiedzi nieuważnych respondentów na replikację wyników badań w naukach społecznych

Abstract

Znaczna część badań naukowych jest trudna lub nawet niemożliwa do replikowania lub odtworzenia, co określane jest mianem kryzysu replikacji. Jednym z czynników przyczyniających się do tego kryzysu jest niska jakość danych wykorzystywanych w badaniach. Często można to przypisać nieuważnym lub nietypowym respondentom. Eliminacja danych z tych grup może poprawić jakość danych badawczych i potencjalnie zwiększyć prawdopodobieństwo udanej replikacji. Eliminacja takich danych może czasami mieć skutek odwrotny. Metody wykrywania i usuwania nieuważnych i nietypowych respondentów różnią się znacznie, dlatego też dają różne wyniki i mogą być stosowane na wiele sposobów, dodając kolejny poziom złożoności w kontekście replikacji. Głównym celem artykułu jest wskazanie na zagrożenie tkwiące w posługiwaniu się różnymi metodami wykrywania nieuważnych i nietypowych odpowiedzi dla możliwości odtworzenia wyników badania. Artykuł podzielony jest na dwie części. W pierwszej omówiono zagadnienia związane ze źródłami kryzysu replikacji w naukach społecznych i potencjalnego wpływu metod wykrywania nieuważnych odpowiedzi respondentów na możliwości replikowania badań. W drugiej części, na podstawie analizy przypadku jednego z badań zamieszczonych w systemie Open Science Framework (OSF), pokazano, jak subtelny, a zarazem znaczący może być wpływ zastosowanych metod wykrywania i usuwania nieuważnych i nietypowych respondentów na powodzenie replikacji badań. W końcowej części artykułu wskazano na kroki mające na celu ograniczenie problemu z replikacją związaną z wykorzystaniem metod wykrywania nieuważnych i nietypowych respondentów.