Wyzwania pomiaru i analizy bezpośrednich inwestycji zagranicznych – teoria a praktyka

Abstract

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) są powszechnie analizowane w literaturze naukowej. Dostępne definicje i klasyfikacje opisują zjawisko na wielu płaszczyznach, jednak dostępne dane statystyczne często nie współgrają z podejściem teoretycznym. Utrudnia to lub wręcz uniemożliwia szczegółową analizę zachodzących w rzeczywistości procesów. Dynamiczne zmiany gospodarcze prowadzą do ciągłego powstawania nowych relacji i struktur organizacyjnych w firmach międzynarodowych, które istnieją równocześnie z dobrze zdefiniowanymi i rozpoznawalnymi formami BIZ, ale nie są właściwie śledzone przez instytucje statystyczne. Artykuł ma charakter przeglądowy. Jego celem jest prezentacja nieścisłości i niespójności występujących w obszarze badań BIZ zarówno w sferze definicyjno- klasyfikacyjnej, jak i statystycznej. W artykule omówione są różnorodne koncepcje pomiaru i interpretacji BIZ, mające na celu dostarczenie badaczom użytecznych wskazówek, dotyczących radzenia sobie z problemami metodologicznymi. Podstawowym wnioskiem jest, że informacje dostarczane przez oficjalne statystyki są niewystarczające i niespójne, a analiza stopnia zaangażowania BIZ firm (szczególnie z rynków wschodzących) niesie ze sobą ryzyko i jej rezultaty powinny być traktowane z rezerwą. Studium przypadku polskich statystyk publicznych posłużyło do przedstawienia głównych niezgodności i problemów.