Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Sabahattin Ali’nin ‘Hasan Boğuldu’ Hikâyesinin A2 Seviyesine Uyarlanması

Abstract

Dil seviyesinin başlangıç ve orta düzey olduğu gruplarda metinleri özgün hâlleriyle kullanmak öğrencinin kendine güvenini olumsuz etkileyip öğrencinin o dile karşı öğrenme hevesini kırabilir. Bu bağlamda metinleri olduğu gibi kullanmak yerine öğrencilerin dil seviyelerine göre düzenlemek yararlı olabilir. Uyarlanmış metinleri okuyan öğrenciler o dilin estetik zevkine varabilir. Dildeki estetiği keşfeden öğrenci, o dili daha çok sever dolayısıyla öğrenme şevki artar. Dilin bu fonksiyonlarının ikinci dil öğrenicilerine de aktarılabilmesi için edebî eserlerin sadeleştirilmesi ve öğrenci seviyelerine uyarlanması ihtiyacı doğmuştur. Bu anlamda özgün metne en yakın sadeleştirmeyi yapmak ve metnin vermek istediği mesajı korumak hem öğrencinin metni daha iyi kavramasını sağlayacak hem de dildeki estetik zevkini geliştirecektir. Araştırmanın konusu, Sabahattin Ali’nin ‘Hasan Boğuldu’ adlı hikâyesinin, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen A2 düzeyindeki öğrencilere yönelik olarak Avrupa Ortak Bildiri Metni çerçevesinde metindilbilimsel ölçütlerden bağdaşıklık ve bağlaşıklık çerçevesindeki sadeleştirilmesidir. Bu çalışmanın edebî eser sadeleştirmesine ve Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi’ndeki metin ihtiyacına katkı sağlaması hedeflenmektedir. Çalışma, yabancı dil olarak Türkçe öğrenicileri için okuma- anlama becerisinin gelişimini desteklemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın uygulaması, İstanbul’daki bir dil merkezinde A2 seviyesindeki iki sınıfta uygulanmıştır. Bir sınıfta sadeleştirilmiş metin, diğer sınıfta orijinal metin okutulup iki sınıf arasındaki farklılıklar tespit edilmiştir. Öğrencilerin önce uygulamanın demografik sorulardan oluşan ilk bölümünü doldurması istenmiştir. Bu sorularla öğrenci profilini belirlemek ve profillerle metin anlama çalışmaları arasında bir ilişkinin olup olmadığı saptanmak istenmiştir. Metin okutulmadan önce metin hakkında kısa bir bilgilendirme yapıldıktan sonra metne ait görsellerle kelimelerin eşleştirilmesinden oluşan hazırlık sorularının cevaplandırılması istenmiştir. Son bölümde metin okutulup metin sorularının cevaplandırılması istenerek uygulama bitirilmiştir. Uygulama, yapılan sadeleştirmenin başarılı olup olmadığını öğrencilerin okuma anlama becerisine etkisini ölçmektedir. Elde edilen veriler, istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre uyarlanmış metnin okutulduğu deney grubunun başarı puanının orijinal metnin okutulduğu kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.